Özlem SARSIN ve İhracatçıların Geleceği
Özlem SARSIN, ihracatçıların karşılaştığı engellerin bir an önce ortadan kaldırılması gerektiğini vurguladı. Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), 2024 yılının son meclis toplantısını düzenledi. Toplantıda, Türkiye’nin sürdürülebilir büyümesinin imalat sanayinin gelişimi ile doğrudan ilişkili olduğunu belirten EBSO Başkanı Ender Yorgancılar, yılın son çeyreğinde Türkiye’nin %2,1 büyürken, imalat sanayisinde %2,8’lik bir daralma yaşandığına dikkat çekti.
Çok zorlu bir yıl geçiren sanayicilerin, adeta günü kurtararak bugüne geldiğini ifade eden Yorgancılar, sanayicilerin desteklenmesi ve ihracatçıların önündeki engellerin kaldırılmasının büyük bir gereklilik olduğunu dile getirdi: “Ülkemizin sürdürülebilir büyümesi, imalat sanayine bağlıdır. Yani üretim yoksa kalkınmak hayaldir. Türkiye %5 büyüdüğünde, mevcut işsizlik oranını koruyabiliriz ve bu oranı aşağıya çekme gücüne sahip oluruz. Ancak %2’lik büyüme ile işsizliğin üstesinden gelemeyiz. Bu nedenle, yatırım ve üretim şarttır. Bu dönemde yatırım ve üretimin önünü açacak her türlü desteğe daha fazla ihtiyaç var.”
Yorgancılar, ihracat bedellerinin %30 oranında bankaya satışı ve reeskont kredilerinde teminat mektubu gibi zorunlulukların sanayicilerin hareket alanını kısıtladığını belirtti. Ayrıca, %50 civarındaki faiz oranları nedeniyle kredi çekme imkanı bulamayan KOBİ’lerin kapasite daraltma yoluna gittiğini ve bunun da ülke büyümesine olumsuz yansıdığını ifade etti. “Bu konuları artık çözerek 2025 yılına girmemiz gerekiyor.” dedi.
Serbest Bölgelerdeki Vergi Kararları
Serbest bölgelerde, 1 Ocak’tan itibaren yurtiçine yapılacak satışlarda vergi istisnasının kaldırılacak olmasını eleştiren Yorgancılar, “Yatırımlara ihtiyaç duyduğumuz bir dönemde bu yaklaşımı yanlış buluyorum ve uygulanmaması gerektiğini düşünüyorum. Bu konuyu TOBB olarak da dile getirdik.” dedi.
E-Ticaret ve Stopaj Uygulamaları
Yeni yılda e-ticaret sitelerinden yapılacak satışlara %1 oranında stopaj uygulanacak olmasını değerlendiren Yorgancılar, “Dünya Bekarlar Günü’nde 96 milyar dolar Amazon’da harcandı. Şimdi belki 14 Şubat’ta daha fazlasını göreceğiz. E-ticaretin geldiği noktaya bakmalıyız. E-ticaretin payını artırmak için çaba sarf etmemiz gerekirken, %1 stopaj koymak mantıklı değil. Bu tür uygulamalar, ticareti olumsuz etkileyebilir.” diye belirtti.
Küresel Siyaset ve Türkiye’nin Konumu
Trump dönemine girerken, küresel siyasetteki yeni yapılanmalara da değinen Yorgancılar, “Küresel siyasette yeni bir yapı görüyoruz. Özellikle Rusya ve Filistin meselesinde anlaşmaya yaklaşıldığında bu durumu daha net göreceğiz. Türkiye için önemli fırsatlar ve riskler mevcut.” şeklinde konuştu. Ayrıca, FED’in faiz indirimleri konusunda dikkatli olması gerektiği uyarısının, 2025 yılında küresel enflasyonun gündemde kalacağını gösterdiğini dile getirdi.
Yorgancılar, Trump’ın seçilmesiyle yeniden gündeme gelen gümrük vergileri uygulama politikasının AB’yi harekete geçirdiğini ve “Tarihteki en büyük serbest ticaret anlaşmalarından biri” olarak nitelenen AB-Mercosur anlaşmasının hızlandırıldığını kaydetti. “Fransa’nın muhalefetine rağmen, serbest ticaret anlaşmasında politik mutabakat sağlandı. AB ülkeleri en büyük ihracat partnerimiz. Bu durum, bizim gibi ülkeler için olumsuz bir gelişme.” dedi.
İflas ve Konkordato Sorunları
Döviz kurlarının ihracat üzerindeki olumsuz etkilerine de değinen Yorgancılar, “Ocak ayından beri dolar kurunun %19, Euro kurunun ise %13 arttığını görüyoruz. Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı AB ülkeleri ve Euro ile ticaret yapıyoruz. Enflasyon ve maliyet artışları kur artışlarının çok üzerinde.” dedi. Yüksek maliyet artışları ile birlikte %13’lük döviz artışının sanayiciler için ayakta kalma imkanı vermediğini söyleyerek, “İflas ve konkordatoları her gün üzülerek duyuyoruz.” ifadesini kullandı.
2024 yılı sonu itibarıyla ihracatın yaklaşık 260 milyar dolar civarında gerçekleşeceğini öngören Yorgancılar, “Kredi risk primimizin CDS 280’den 250’lere gerilediği görüyoruz. Bu da olumlu bir gelişme. Ancak, savaşta olan ülkelerden daha yüksek CDS seviyemiz var, bu durumu anlamak güç.” şeklinde sözlerini tamamladı.
