Merkez Bankası Faiz İndirimine Gitti
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), uzun bir süre boyunca sürdürdüğü sabit faiz politikasını sona erdirerek, faiz oranlarını düşürme kararı aldı. 22 ay aradan sonra ilk kez, Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizini 250 baz puan indirerek yüzde 47,5 seviyesine çekti. Ayrıca, faiz koridoru da normale dönerek, piyasalara yeni bir yön vermeyi hedefledi. Açıklanan metinde, gelecekteki kararların “enflasyon odaklı, ihtiyatlı ve toplantı bazlı” bir yaklaşım ile alınacağı vurgulandı.
Asgari ücretin belirlenmesinin ardından gerçekleştirilen faiz indirimi, reel sektör için oldukça olumlu bir gelişme olarak değerlendirildi. Yüksek enflasyon ve faiz oranları, reel sektörün finansman ihtiyaçlarını zorlaştırıyordu. Uzmanlar, asgari ücrete yapılan yüzde 30’luk artış ve sonrasında gerçekleştirilen 2.5 puanlık faiz indiriminin iş dünyasına önemli bir moral sağladığını ifade etti. Ayrıca, hane halkının son 12 ayda enflasyon beklentisinde yüzde 12,9’luk bir düşüş yaşandığı gözlemlendi.
Son İndirim Şubat 2023’te Gerçekleşmişti
Merkez Bankası, en son faiz indirimini Şubat 2023’te yapmıştı. O dönemde enflasyondaki dengelenme süreci, faiz indirimine yönelik bir kapı aralamıştı. Para politikasındaki kararlı duruş, her toplantıda vurgulandı. Merkez Bankası, toplamda 9 toplantıda 4 bin 150 puanlık bir faiz artışı gerçekleştirmişti, ardından ise faiz oranlarını sabit tutmayı tercih etti. PPK’nın son kararında şu ifadelere yer verildi: “Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 50’den yüzde 47,5’e indirilmesine karar vermiştir. Ayrıca, operasyonel çerçevede değişikliğe giderek, Merkez Bankası gecelik vadede borçlanma ve borç verme oranlarının bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına kıyasla -/+ 150 baz puanlık bir marj ile belirlenmesine karar verilmiştir.”
Enflasyon Düşüşte, Dezenflasyon Riski Devam Ediyor
Enflasyona ilişkin yapılan değerlendirmelerde, Merkez Bankası raporunda “Enflasyonun ana eğilimi, Kasım ayında yatay seyretmiştir. Öncü veriler, Aralık ayında ana eğilimde bir düşüşe işaret etmektedir” denildi. Son çeyreğe ilişkin göstergeler, yurt içi talebin yavaşlamaya devam ettiğini ve bu durumun enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelerde bulunduğunu göstermektedir. Temel mal enflasyonu düşük kalırken, hizmet enflasyonundaki iyileşme de belirginleşiyor. Ancak, işlenmemiş gıda enflasyonu, önceki iki aydaki yüksek seyrinin ardından Aralık ayında daha ılımlı bir görünüm sergiliyor.
Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları iyileşme eğilimi gösterse de, dezenflasyon süreci açısından riskler hala mevcut. Merkez Bankası, para politikasındaki kararlı duruşun ana enflasyon eğilimini düşürdüğünü belirtiyor ve bu durumun, Türk lirasında reel değerlenme sağladığını vurguluyor. Aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana kadar sıkı para politikası duruşunun devam edeceği ifade ediliyor.
Yüzde 5 Enflasyon Hedefi Devam Ediyor
Merkez Bankası, kredi ve mevduat piyasalarında beklenmedik gelişmeler yaşanması durumunda makroihtiyati adımlarla parasal aktarım mekanizmasını desteklemeyi planlıyor. Likidite koşulları, muhtemel gelişmeler göz önünde bulundurularak dikkatle izleniyor. Merkez, politika faizinin seviyesini belirlerken, enflasyon gerçekleşmelerini ve beklentilerini dikkate alarak öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlamayı hedefliyor.
Analistlerin Değerlendirmeleri
Analist Deniz Kahraman, “Faiz indirim sürecinin, enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı ve olağan toplantı takvimine uyularak devam edeceği” bilgisini verirken, Aylin Aktukun “Asgari ücrete yüzde 30 zam, faizde 2.5 puan düşüş. İşverenler için verimli bir hafta oldu” yorumunu yaptı. Ekonomist Barış Soydan, “Bundan sonrası için ‘Her toplantıda tekrar bakacağız’ ifadesi, gelecekteki faiz indirimlerinin devam edip etmeyeceği konusunda belirsizlik yaratıyor” dedi.
Ekonomist Refet Gürkaynak, “Beklentileri buraya getirdikten sonra Merkez Bankası’nın faiz indirmemesi zor görünüyordu” derken, Hakan Kara, “Merkez Bankası’nın 250 baz puan indirim yapması, mevcut kısıtlar göz önünde bulundurulduğunda oldukça dengeli bir başlangıç” ifadesini kullandı. Hikmet Baydar ise, “Ocak ve Şubat aylarında baz etkisi nedeniyle enflasyonda yaklaşık 6-7 puanlık bir düşüş bekleniyor” dedi.
Reeskont Kredisi Faiz Oranı Düşürüldü
Faiz kararının ardından Merkez Bankası, ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetlerde reeskont kredisi faizini de düşürdü. Yapılan açıklamada, “İhracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredisi iskonto oranı hesaplamasında, politika faizinin belirli bir oranının esas alınması kararlaştırılmıştır. Güncel reeskont kredisi toplam faiz maliyeti yüzde 29,93 olarak uygulanacaktır” denildi. Böylece reeskont kredisi toplam maliyeti yüzde 35’ten yüzde 29,93’e çekilmiş oldu.
İş Dünyasından Yorumlar
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, “Finansman koşullarının iyileşmesi, yatırım ve üretime katkı sağlamanın en önemli unsurlarından biridir” diyerek, “Bu süreçte finansmanın üretime yönlendirilmesi kritik” değerlendirmesinde bulundu. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe de, “İhracatçılar olarak, politika faizinin indirilmesi gerektiğini düşünüyorduk ve Merkez Bankası bu yönde adım attı” ifadelerini kullandı.
MÜSİAD Başkanı Mahmut Asmalı, “Merkez Bankası’na, iş dünyası adına teşekkür ediyoruz. Bu indirimin, firmalarımızın 2025 yılına ilişkin motivasyonunda olumlu bir etkisi olacağına inanıyoruz” dedi. Ekonomistler, Merkez Bankası’nın aldığı kararı değerlendirirken, bankaların kredi faizlerini indirmeleri gerektiğini de vurguladılar.
Ankara Ticaret Odası Başkanı Gürsel Baran, “Faiz indirimi 2025 yılı beklentileri açısından umut verici” diyerek, “Bankaların kredi faizlerini düşürerek reel sektöre destek olmalarını bekliyoruz” dedi.
