Suriye’de Zorla Kaybedilenlerin Akıbeti: Kayıplar ve Umutlar
Suriye’de Baas rejimi döneminde zorla kaybedilen ve gözaltına alınan 112 bin 414 kişinin akıbeti, hala belirsizlik içinde sürüp gidiyor. Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR) tarafından yayımlanan veriler, rejimin karanlık geçmişinin izlerini bir kez daha gözler önüne seriyor. 61 yıl boyunca iktidarda kalan Baas rejiminin sona ermesiyle birlikte, hapishanelerde yaşanan işkence ve yargısız infazların ortaya çıkması, kayıp yakınlarının yaralarını yeniden kanatıyor.
Hapishanelerde Serbest Bırakılanların Azlığı
SNHR Başkanı Fadl Abdulgani’nin aktardığına göre, Baas rejiminin çöküşünün ardından hapishanelerden yalnızca 24 bin 200 kişi serbest bırakıldı. Ancak bu sayı, zorla kaybedilenlerin sayısının çok gerisinde kalıyor. Abdulgani, “Rejim tarafından gözaltına alınan 112 bin 414 kişinin büyük bir kısmının muhtemelen öldürüldüklerine dair elimizde kanıtlar var. Ancak cenazeleri ailelerine teslim edilmediği için bu kişiler hala zorla kaybedilenler kategorisinde yer alıyor” şeklinde açıklama yaptı.
Toplu Mezarlar ve Nüfus Kayıtları
Baas rejimi, öldürdüğü kişilerin ölüm bilgilerini yıllar sonra nüfus kayıtlarına işleyerek ailelerin acısını daha da derinleştirmiştir. Abdulgani, bazı kayıpların ölüm kaydının 2015-2017 yılları arasında gerçekleştirildiğini belirtti. Bu durum, rejimin bilinçli bir şekilde acıyı sürdürerek insanlara var olmayan bir umut vermek istediğinin bir göstergesi olarak değerlendiriliyor. Abdulgani, “Rejim, bu acıyı sürdürerek insanları yanıltmayı amaçlıyor” dedi.
Toplu Mezarların Ortaya Çıkması Bekleniyor
Suriye genelinde birçok toplu mezarın bulunduğu biliniyor; ancak bu mezarların yalnızca birkaçı gün yüzüne çıkarılabilmiştir. Abdulgani, bu sürecin karmaşık olduğunu, çünkü cesetlerden alınacak örneklerin kayıp yakınlarının DNA’sı ile eşleştirilmesi gerektiğini vurguladı. Ailelerin kayıp yakınlarının akıbetini öğrenme isteğinin en doğal hakları olduğunu belirten Abdulgani, kimsenin ailelere boş umut vermemesi gerektiğinin altını çizdi.
“Gizli Hapishane Efsanelerine İnanmayın”
Abdulgani, rejimin hapishanelerinin tamamının Aralık 2024 itibarıyla açıldığını ve artık kimsenin bu hapishanelerde kalmadığını ifade etti. Gizli hapishaneler hakkında yayılan söylentilerin çoğunun gerçek dışı olduğunu belirten Abdulgani, “Bu tür efsaneler, kayıp yakınlarına yalnızca boş umut vermekten başka bir işe yaramıyor” şeklinde konuştu.
Büyük Araştırmalar Gerekiyor
Suriye’de zorla kaybedilenlerin ve toplu mezarların gün yüzüne çıkarılması için uzun soluklu bir araştırma sürecine ihtiyaç olduğu vurgulanıyor. Ancak bu süreçte, ailelerin mağduriyetini azaltacak gerçek bilgilere ulaşılması ve uluslararası destek sağlanması kritik bir önem taşıyor. Toplumun, adalet arayışında kayıpların akıbetinin belirlenmesi için dayanışma göstermesi gerekiyor.
