2024 Yılında Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), kayıt dışı ekonomiyle mücadele çerçevesinde gerçekleştirdiği saha denetimlerinde 2024 yılı itibarıyla 1,1 milyondan fazla denetim gerçekleştirdi. Bu denetimlerin amacı, vergi kayıp ve kaçağını önlemek, uyumsuz mükellefleri tespit etmek ve vergi sisteminin daha etkin çalışmasını sağlamak olarak belirlenmiştir.
Başkanlık, bu denetimleri yaparken analizler gerçekleştiriyor ve hangi mükellef gruplarının denetleneceğini belirliyor. Ayrıca, ihbarlar ve şikayetler de dikkate alınarak denetim alanları seçiliyor. 2024 yılı içerisinde, KDV oran uyumsuzluğu, belge düzeni ve ödemelerin kayıtlarla uyumu gibi konular başta olmak üzere birçok unsuru denetledi. Bu denetimlere, bandrollü ürünler ve akaryakıt ürünlerine yönelik kontroller de dahil edildi.
Denetim Sonuçları ve Cezalar
Gerçekleştirilen toplam 1 milyon 125 bin 410 saha denetiminde, tespit edilen uyumsuzluklar nedeniyle 7,4 milyar lira ceza kesildi. Ayrıca, 32 bin 255 kişinin hiç vergi kaydı olmadan tamamen kayıt dışı çalıştığı belirlendi. Bu tespitler sonucunda, gerekli işlemler yapılarak 10 milyar lira vergi tahakkuk ettirildi.
Kira Beyanında Artış
Başkanlığın 2024 yılı boyunca kira gelirlerine yönelik yaptığı çalışmalarda, içinde kiracı bulunduğu düşünülen 425 bin konut üzerinde yoklama yapıldı. Bu süreçte 376 bin yeni mükellefin beyanname vermesi sağlandı. Böylece, 2024 yılına ilişkin beyanname veren mükellef sayısında bir önceki yıla göre yüzde 26 artış yaşandı. Ayrıca, bu çalışma ile 55 bine yakın mükellefin geçmiş yıllara ait kira beyannamesi vermesi sağlandı. Verilen bu beyannameler aracılığıyla 3,1 milyar lira kira geliri beyan edildi. GİB, kira gelirlerinin doğru bir şekilde beyan edilmesi için benzer çalışmalarına devam edecektir.
Bandrollü Ürünlerde Özel Takip
Tütün ve alkollü içkilerde 2007 yılından itibaren uygulanan bandrol sistemi, bu ürünlerin kaçak veya kayıt dışı olup olmadığını kolayca tespit etmeyi sağlıyor. Gelir İdaresi, bu alanda uzmanlaşmış bandrol ekipleri ile denetimlerini sürdürüyor. 2024 yılı içerisinde, 16 milyondan fazla sigara ve alkollü içki ile yaklaşık 600 milyon dal makaron denetlendi. Bu denetimlerde kaçak olduğu belirlenen 2 milyon sigara ve alkollü içki ürünü ile 120 milyon dal makaron, adli süreç başlatmak üzere kolluk kuvvetlerine bildirildi.
Kayıt Dışı Hasilat İçin İzaha Davet
GİB, nakdin yoğun kullanıldığı sektörlerde izaha davet ve gönüllü uyum süreçlerini de başlattı. Fiziki ve sanal POS cihazlarının usulsüz kullanımı veya IBAN yoluyla yapılan tahsilatlar ile kayıtlara yansımayan hasılatlar analiz edildi. Bu yöntemlerle elde edilen ancak kayıtlara geçmeyen hasılatlar için mükelleflerden izahat istenildi.
Vergi Uyumunu Teşvik
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu denetimlerin önemine dikkat çekerek, “Geçtiğimiz yıl yaptığımız düzenlemelerle vergi cezalarında etkinliği artırmak amacıyla önemli artışlar yaptık, kayıt dışı çalışan mükelleflere artırımlı cezalar öngördük. Ayrıca daha önce ceza uygulanmayan uyumsuzluklara da ceza uygulaması getirildi. Geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da kayıt dışılıkla mücadelemiz aralıksız devam edecek.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
