Yoksulluk Oranları ve Durumu (2024)
Toplum genelinde belirli bir gelir seviyesinin altında kalan bireyler, göreli olarak yoksul sayılmaktadır. Bu bağlamda, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk sınırı, 2024 yılında 0,1 puan artışla yüzde 13,6 olarak belirlenmiştir. Aynı şekilde, medyan gelirin yüzde 60’ı dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranı ise geçen yıla göre 0,1 puan azalarak yüzde 21,2’ye düşmüştür.
2024’te Yoksul Sayısı Arttı
Medyan gelirin yüzde 60’ına göre yapılan hesaplamalar sonucunda yoksul sayısı 17 milyon 821 bin kişiye ulaştı. Geçtiğimiz yıl bu rakam 11 milyon 303 bin ile 17 milyon 873 bin olarak kaydedilmişti.
En Düşük Yoksulluk Oranı Tek Kişilik Hanelerde
Hanehalkı tipine göre yapılan yoksulluk oranları incelendiğinde; tek kişilik hanehalklarında yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,8 puan azalarak yüzde 6,5 seviyesine gerilerken, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarında ise 3,1 puan artışla yüzde 10,8 olmuştur. En az bir çekirdek aile ve diğer bireylerden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranı 0,9 puan artarak yüzde 17,9’a yükselirken, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranı ise 0,1 puan artışla yüzde 13,4 olmuştur.
En Yüksek Yoksulluk Oranı Bir Okul Bitirmeyenlerde
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’sine göre hesaplanan yoksulluk oranlarına bakıldığında; bir okul bitirmeyen bireylerin yüzde 24,7’si, lise altı eğitim seviyesine sahip olanların yüzde 13,6’sı, lise ve dengi okul mezunlarının ise yüzde 7,4’ü yoksul olarak değerlendirilmiştir. Yükseköğretim mezunları ise yüzde 2,7 ile en düşük yoksulluk oranına sahip grup olarak öne çıkmaktadır.
Maddi ve Sosyal Yoksunluk Oranı Yüzde 13,3
Maddi ve sosyal yoksunluk oranı hesaplanırken, hane düzeyinde sorgulanan bazı kriterler dikkate alınmaktadır. Bu kriterler arasında; otomobil sahipliği, beklenmedik ekonomik harcamaları yapabilme, evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılama, kira ve konut kredisi gibi borçları ödeme, iki günde bir et, tavuk veya balık içeren yemek yeme, evin ısınma ihtiyacını karşılama ve mobilyaları değiştirme durumu yer almaktadır. Ayrıca, birey düzeyinde, eskimiş giysileri yenileme, düzgün iki çift ayakkabıya sahip olma, ayda en az bir kez tanıdıklarla bir araya gelme, ücretli boş zaman aktivitelerine katılma, kişisel ihtiyaçlar için para harcayabilme ve internet erişimine sahip olma gibi kriterler de göz önünde bulundurulmaktadır. Yukarıda belirtilen on üç maddenin en az yedisini karşılayamayan bireylerin oranı, 2023 yılında yüzde 14,4 iken, 2024 yılı sonuçlarına göre 1,1 puan azalarak yüzde 13,3 olarak tahmin edilmiştir.
Sürekli Yoksulluk Oranı Yüzde 13,7
Dört yıllık panel veri kullanılarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranı, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ına göre son yılda ve önceki üç yıldan en az ikisinde de yoksul olan bireyleri kapsamaktadır. Bu verilere göre, 2024 yılı sonuçlarına göre sürekli yoksulluk oranı, bir önceki yıla göre 0,7 puan artış göstererek yüzde 13,7 olmuştur.
Ayrıntılar geliyor…