Depozito Yönetim Sistemi Hakkında Merak Edilenler
Bakanlığın sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, Sıfır Atık hareketinin bir parçası olarak yeni bir adım olan depozito sisteminin hayata geçirileceği belirtildi. Bu sistemle ilgili olarak vatandaşların sıkça sorduğu 11 soru ve yanıtı aşağıda bulabilirsiniz.
1- Depozito Yönetim Sistemi (DYS) nedir?
Depozito Yönetim Sistemi, belirli bir depozito bedeli karşılığında piyasaya sürülen ürünlerin, tüketimi sonrasında geri iade edilmesi ve depozito bedelinin geri alınmasına dayalı bir uygulamadır.
2- Depozito ne sağlar?
Bu sistem, ambalajların kaynağında ayrılarak toplanmasını, geri dönüşüm değerinin korunmasını ve artırılmasını sağlar. Ayrıca, birincil hammadde kullanımını azaltarak doğal kaynakların korunmasına, ikincil hammadde kullanımıyla enerji tasarrufuna, karbon emisyonlarının düşürülmesine ve 2053 Net Sıfır Emisyon hedefine ulaşılmasına yardımcı olur. Sıfır atık ve döngüsel ekonominin desteklenmesi konusunda da önemli bir rol oynar.
3- Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA) uygulaması nedir?
Bu uygulama, tüketicilerin iade süreçlerinde kullanabileceği bir mobil uygulamadır. Bakanlık tarafından onaylanmış makineler ve manuel iade noktalarında, tüketiciler DOA mobil uygulamasını kullanarak depozito iadelerini gerçekleştirebilirler.
4- DOA uygulaması nasıl çalışır?
Uygulama, Android ve iOS mağazalarından ücretsiz olarak indirilebilir. Karekod okutma özelliği ile çalışan uygulama, depozito iade makinelerine bırakılan ambalajlar için depozito bedelini tüketicinin e-cüzdanında biriktirir. Bu biriken bakiye, QR kod ile ödeme yapabilen tüm POS cihazlarında ve anlaşmalı restoran ve marketlerde harcanabilir.
5- DOA bankacılık sistemine entegre midir?
Evet, tüm finansal işlemler Türkiye Emlak Katılım Bankası’nın altyapısı üzerinden, DOA mobil uygulaması altında e-cüzdan entegrasyonu ile gerçekleştirilir. Biriken bakiye, banka hesaplarına da transfer edilebilir.
6- Uygulama Türkiye genelinde ne zaman başlayacak?
Uygulama, Sakarya’da başlatıldı ve 2025 yılı sonuna kadar ülke genelinde her il ve ilçede hayata geçirilecektir.
7- DOA’ya hangi kurum ve kuruluşlar destek veriyor?
Bu sistem, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesindeki Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA) tarafından yönetilecek. Ayrıca, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) ile işbirliği yapılacaktır.
8- Yılda ne kadar ambalajda geri kazanım sağlanacak?
Türkiye genelinde, 783 bin kilometrekarelik alanda yılda yaklaşık 25 milyar adet ambalajın toplanması planlanmaktadır.
9- Ne kadar üründe DOA logosu var?
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü işbirliği ile 1 Ağustos 2023 tarihinden itibaren 22 milyar adet içecek ambalajı işaretlenerek piyasaya sürülmüştür.
10- DOA ile yıllık ne kadar kazanç elde edilecek?
Bu sistem sayesinde ülke ekonomisine yıllık yaklaşık 520 milyon avro katma değer sağlanması hedeflenmektedir.
11- Hangi ambalajlara depozito ödenecek?
Cam, plastik ve alüminyum malzemeden üretilmiş, 0,1 litre ile 3 litre arasındaki tek kullanımlık ambalajlar zorunlu depozito kapsamına alınmıştır. Üzerlerinde depozito logosu bulunan bu ambalajlar için depozito bedeli ödenecektir.
