Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından hazırlanan “Mesleklerin Geleceği 2025” raporu, teknolojik gelişmeler, demografik değişimler, jeoekonomik gerilimler ve ekonomik baskıların, dünya genelinde sektörleri ve meslekleri nasıl dönüştürdüğünü detaylı bir şekilde ortaya koyuyor. Bu değişimler sonucunda, dünya genelinde 170 milyon yeni iş fırsatının doğması bekleniyor. Ancak, bu değişim sürecinin, mevcut istihdamın 92 milyonunu tehdit edeceği ve böylece 2030 yılına kadar toplamda 78 milyon net yeni iş fırsatı yaratacağı öngörülüyor.
En hızlı büyüyen mesleklerin çoğunluğunu teknoloji, veri ve yapay zeka alanları oluştururken, aynı zamanda teslimat, bakım, eğitim ve tarım gibi temel sektörlerde de önemli bir büyüme yaşanması bekleniyor. İşte en hızlı büyüyen mesleklerden bazıları:
- Tarım işçisi
- Hafif kamyon veya teslimat hizmeti sürücüsü
- Yazılım ve uygulama geliştiricisi
- İnşaat ve son kat ustası
- Mağaza satış görevlisi
- Gıda işleme ve ilgili alanlar
- Araç, minibüs ve motosiklet sürücüsü
- Hemşirelik
- Gıda ve içecek servis pozisyonları
Öte yandan, en hızlı azalan meslekler arasında ise şunlar yer alıyor:
- Kasiyer ve gişe memuru
- Yönetici asistanı ve sekreteri
- Bina kapıcısı
- Temizlikçi ve temizlik görevlileri
- Malzeme kayıt ve stok görevlisi
- Baskı ve ilgili alan çalışanı
- Muhasebe, defter tutma ve bordro memuru
- Denetçi
- Ulaşım ve güvenlik görevlisi
- Banka gişe memuru
“Yetenek Açığı” Önemli Bir Bariyer
Rapordan elde edilen verilere göre, “yetenek açığı” küresel iş dünyasının dönüşümünde en büyük engellerden biri olarak öne çıkıyor. İşverenlerin iş için gerekli becerilerin %40’ının değişeceğini tahmin etmeleri dikkat çekici. İşverenlerin %63’ü, yetenek açığının mevcut durumları için en önemli engel olduğunu belirtmektedir. Bu durum, 120 milyondan fazla çalışanın orta vadede işten çıkarılma riski ile karşı karşıya kalabileceğini gösteriyor.
Yapay zeka, büyük veri ve siber güvenlik gibi alanlardaki teknoloji becerilerine olan talebin hızla artmakta olduğu görülüyor. Bununla birlikte, yaratıcı düşünme, esneklik ve çeviklik gibi insan becerileri de kritik önem taşımaya devam ediyor. Her iki beceri türünün bir arada bulunması, hızla değişen iş piyasasında giderek daha fazla önem kazanıyor. Bu bağlamda, 2030 yılına kadar en hızlı büyüyecek 10 yetenek aşağıda sıralanmıştır:
- Yapay zeka
- Büyük veri
- Ağ ve siber güvenlik
- Teknolojik okuryazarlık
- Yaratıcı düşünme
- Dayanıklılık
- Esneklik
- Merak
- Yaşam boyu öğrenme
- Liderlik
- Sosyal etki
- Yetenek yönetimi
- Analitik düşünme
- Çevresel sorumluluk
Raporda ayrıca, yapay zekanın iş modellerini nasıl dönüştürdüğü vurgulanıyor. İşverenlerin yarısı, teknolojinin sunduğu yeni fırsatları değerlendirmek amacıyla işlerini yeniden yönlendirmeyi planlarken, %77’si çalışanlarının becerilerini artırmayı hedefliyor. Bununla birlikte, %41’i yapay zekanın belirli görevleri otomatikleştirerek iş gücünü azaltmayı planlıyor.
Gelişen teknolojilerin hızlı büyümesi ışığında, iş dünyası liderlerinin, politika yapıcıların ve çalışanların, işsizlik risklerini azaltırken, iş gücünün geleceğe hazırlanmasını sağlamak için iş birliği yapması büyük bir önem taşıyor.
