EBRD 2024’te Türkiye’ye Rekor Finansman Sağladı
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), 2024 yılına damgasını vurarak Türkiye’ye 2,6 milyar euro tutarında rekor bir finansman sağladı. Bu, 2023 yılında sağlanan 2,5 milyar eurodan ve 2022’deki 1,6 milyar eurodan belirgin bir artış anlamına geliyor. EBRD’nin bu yılki rekor finansmanının arkasında özel sektörün yeşil dönüşüm konusundaki artan talebi ve Şubat 2023’te yaşanan depremden etkilenen bölgelere yönelik devam eden destek var.
Türkiye, üst üste beşinci yıl boyunca EBRD’nin yatırım yaptığı ekonomiler arasında en fazla finansman alan ülke konumunu sürdürdü. Banka, Türkiye’de 51 farklı projeye yatırım yaparken, bu yatırımların %93’ü özel sektöre yönlendirildi. Ayrıca, tüm yatırımların %60’ından fazlası toplumsal cinsiyet odaklı projelerden oluştu.
Yeşil yatırımlar da önemli bir ivme kazandı; bankanın Türkiye’deki yıllık yatırımının yaklaşık %60’ı yeşil dönüşüme katkıda bulundu. EBRD’nin Türkiye’deki toplam yatırımı, 2024 yılı itibarıyla 22 milyar euroyu aşarken, bankanın Türkiye’deki portföyü 8 milyar euroyu geçti.
EBRD’nin Türkiye Projeleri
EBRD’nin yeşil odaklı projeleri, yenilenebilir enerji yatırımlarını destekleyerek geniş bir yelpazeye yayıldı. Banka, Türkiye’de finans dışı özel bir şirket tarafından ihraç edilen ilk sürdürülebilirlik tahviline yatırım yaptı. Ayrıca, Türkiye’nin en büyük indirim perakendecilerinden birine 200 milyon dolar tutarında bir sendikasyon kredisi sağladı.
2024 yılında, EBRD Türkiye Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile işbirliği yaparak, Dünya Bankası Grubu ve Uluslararası Finans Kurumu tarafından desteklenen Türkiye Endüstriyel Karbonsuzlaştırma Yatırım Platformu’nu (TIDIP) başlattı. Bu platform, 2030 yılına kadar 5 milyar ABD doları yatırım hedefliyor. Banka ayrıca depremden etkilenen bölgelerdeki toparlanma projelerine de finansman sağlamaya devam etti. Önemli projeler arasında, Enerjisa Enerji’ye verilen kredi ile elektrik dağıtımının yeniden sağlanması, Gaziantep’teki su ve atık su sistemlerinin yeniden yapılandırılması ve Kipaş Mensucat’a verilen kredi yer aldı.
EBRD, depreme yönelik 1,5 milyar euroluk ilk müdahalesinin büyük bir kısmını hayata geçirirken, odak noktasını deprem ve göç nedeniyle zorlanan bölgelerdeki altyapı projelerine kaydırdı. 2024 yılındaki en büyük EBRD finansmanı, bankanın Kuzey Marmara Otoyolu’nun son bölümünün inşasını finanse etmek için Nakkaş Otoyol Yatırım ve İşletme’ye sağladığı destek oldu. Bu finansman, ülkede tamamen uluslararası finansörlerin katılımıyla yapılandırılan ilk yol yap-işlet-devret projesi olarak dikkat çekiyor.
Falcetti’den Değerlendirmeler
EBRD Türkiye ve Kafkaslar Yönetici Direktörü Elisabetta Falcetti, Bloomberg HT’ye yaptığı özel değerlendirmede Türkiye’ye yönelik rekor finansmanın altında yatan temel unsurları açıkladı. Türkiye’nin, en büyük ve dinamik pazarlardan biri olduğunu ve stratejik odakların temel taşı olarak önemli bir rol oynadığını belirtti. Türkiye’deki kapsamlı altyapı projelerini yönetmekten, yeşil finansman modellerine öncülük etmeye kadar birçok deneyim kazandıklarını ifade etti.
Falcetti, Türkiye’deki özel sektörün canlı ve dirençli yapısının, EBRD’nin başarısının temel itici gücü olduğunu vurguladı. Türk özel sektörünün, zorlu koşullarda bile performans gösterme konusundaki deneyimlerinin, verimli ortaklıklar kurmalarına yardımcı olduğunu söyledi. Ayrıca, kamu ve özel sektör ortaklarının yeşil dönüşüme yönelik artan iştahının da Türkiye’deki yatırım hacminin arkasındaki önemli bir etken olduğunu belirtti.
Gelecek Değerlendirmeleri
Falcetti, Türkiye ekonomisi için 2025 yılında daha fazla faiz indirimi beklediklerini ifade etti. Ancak indirimlere rağmen, enflasyon önemli ölçüde düşene kadar genel politika duruşunun sıkı tutulması gerektiğini düşündüklerini belirtti. Ekonomik istikrarın devam etmesi ve para otoritelerinin özerkliğinin güçlenmesi gerektiğini vurguladı.
2025 yılı için Türkiye’nin iddialı iklim hedefleri göz önüne alındığında, yeşil dönüşümün özel sektör için sürekli bir odak noktası olacağını öngördüklerini söyleyen Falcetti, Türkiye’deki beşeri sermayenin gelişimini desteklemeye devam edeceklerini belirtti. Deprem bölgesindeki çalışmalarının sürdürülebilir altyapı ve bölgesel entegrasyona odaklanacağını açıkladı.
Falcetti, 2025’te Türkiye ekonomisinin gücü ve dayanıklılığı için hayati önem taşıyan KOBİ’leri desteklemeye devam edeceklerini ifade etti. Özellikle tedarik zinciri finansmanı üzerine odaklandıklarını ve yakın zamanda Şok ve Akbank ile deprem bölgesindeki tedarikçileri desteklemek için bir ortaklık duyurduklarını sözlerine ekledi.
