“GAP Eylem Planı Bilgilendirme ve İstişare Toplantısı”, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın ev sahipliğinde, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın katılımıyla Şanlıurfa’da gerçekleştirildi. Toplantıda konuşan Yılmaz, GAP Eylem Planı’nın tarımda verimliliği artırmak ve sürdürülebilir tarımı desteklemek amacıyla önemli hedefleri olduğunu vurguladı. Yılmaz, “Eylem planı kapsamında akıllı ve basınçlı sulama sistemleri 400 bin hektarlık alanda yaygınlaştırılarak verimliliği artıracağız ve kayıp, kaçak sorununu çözeceğiz. Ayrıca, 50 bin dekar alanda akıllı mera uygulamaları ile hayvancılığı geliştireceğiz. Bölgenin en büyük ikinci projesi olan Silvan Projesi ise en kısa sürede tamamlanacak” dedi.
Akıllı Mera Uygulamaları
Yılmaz, sulama projelerinde kullanılan verimsiz pompalar ve enerji kayıplarının GAP Bölgesi’ndeki tarımsal sulamada maliyet sorunlarına neden olduğunu belirtti. “GAP Bölgesi, ülkemizin tarımsal sulama kaynaklı enerji tüketiminin yüzde 46’sını gerçekleştirirken, bu tüketimin yaklaşık yarısı kayıp ve kaçak olarak kullanılmaktadır. Bu sorunları ortadan kaldırmak için projeler hayata geçirilecek ve enerji maliyetleri düşürülerek verimlilik artırılacaktır” ifadelerini kullandı. Tarımsal sulamada yenilenebilir enerji kullanarak pompalı sulamaların maliyetini düşürmeyi hedeflediklerini dile getiren Yılmaz, “Hayvancılıkta ise 50 bin dekar alanda akıllı mera yönetimi uygulanarak meraların ıslahı ve küçükbaş hayvan üretiminde artış sağlanacaktır” dedi.
Yatırımlar ve Ekonomik Gelişmeler
Yılmaz, yeni GAP Eylem Planı’nın akıllı tarım, yüksek teknoloji ile üretim ve yenilikçi teşvik programlarıyla bölgeyi sürdürülebilir kalkınmanın örnek merkezi haline getireceğini vurguladı. “Irak ile yürütülen Kalkınma Yolu projesi, Suriye’de oluşan yeni dönemin getireceği imkanlar ülkemizin refahını artıracak. Güneydoğu Anadolu Bölgesi, bu gelişmelerden daha fazla yararlanacaktır. Yeni lojistik imkanlarla sanayide ve ticarette daha yüksek seviyelere ulaşacağız. Bu planla birlikte bölge, artan iş olanakları ve daha yüksek yaşam standartlarıyla dünyadaki kalkınma projelerine ilham kaynağı olacaktır” şeklinde konuştu. Ayrıca, GAP bölgesinde 2003-2024 döneminde güncel fiyatlarla yaklaşık 1 trilyon 40 milyar TL kamu yatırımı yapıldığına dikkat çekti.
İhracat ve İstihdam Artışı
Yılmaz, 2002 yılında bölgeden yapılan ihracatın sadece 689 milyon dolar olduğunu, 2023 yılı sonu itibarıyla bu rakamın 13,7 milyar dolara yükseldiğini belirtti. Bu dönemde ülke genelindeki ihracat artışının 6.4 kat olduğu göz önüne alındığında, bölgeden yapılan ihracatın Türkiye ihracatı içindeki payının yüzde 1.9’dan yüzde 5.3’e çıktığını ifade etti. Ayrıca, bölgede işgücüne katılma oranının 2002 yılında yüzde 39 iken 2023 yılında yüzde 44.7’ye çıktığını vurguladı.
Yeni Projeler ve Hedefler
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, yeni “GAP Eylem Planı” kapsamında 198 projeye, 2024-2028 döneminde 496 milyar lira kaynak aktaracaklarını bildirdi. Kacır, “Bölge Kalkınma İdaresi son 11 yılda GAP Bölgesi’nde sürdürülebilir büyümeyi hedefleyen 1038 projeye 6,6 milyar lira tutarında kaynak sağladı” ifadelerini kullandı. 2028’e kadar 475 bin hektar alanı sulamaya açarak katma değer oluşturacaklarını anlatan Kacır, “570 bin kişiye istihdam sağlayacak bir programla, hedefimiz kuru tarımda 1605 dolarlık katma değer artışı ve GAP Bölgesi tarımsal Gayrisafi Katma Değer’in ülke içindeki payının yüzde 19’a, bitkisel üretim değerinin de yüzde 21,5’e yükselmesidir” dedi.
Tarımda Hassas Dönüşüm Programı
Kacır, “Tarımda Hassas Dönüşüm Programı” ile akıllı tarım uygulamalarının yaygınlaştırılacağını, sulama pompalarında verimliliği artıracaklarını ve iyi pamuk uygulamalarını 64 milyar liralık bütçeyle hayata geçireceklerini bildirdi. Ayrıca, küçükbaş hayvan varlığının 11,8 milyona, hayvan başına süt veriminin 0,75 litreden 0,9 litreye ve sulama pompalarındaki verimliliğin yüzde 53’e yükseltilmesinin hedefleri arasında yer aldığını belirtti.
Turizm Odaklı Ekonomik Büyüme
Kacır, “GAP Entegre 2.0 Programı” ile kırsal alanda yaşayan ve sulamadan yararlanamayan nüfusun sosyoekonomik koşullarını tarım dışı gelir ve istihdamla yükseltmeyi hedeflediklerini açıkladı. Bu hedefler için 4,6 milyar liralık bütçe öngördüklerini belirtti. Ayrıca, 19 milyar lira bütçeli “Turizm Odaklı Ekonomik Büyüme Programı” ile bölgenin kültürel mirasını koruyacaklarını, altyapıyı güçlendireceklerini ve yeşil dönüşümü öncelikle hedeflediklerini açıkladı.
İstihdamda Büyük Artış
Cevdet Yılmaz, 2004 yılında bölgede istihdam edilen kişi sayısının 1.3 milyon olduğunu, bu sayının 2023 sonu itibarıyla 2 milyon 421 bine yükselerek yaklaşık 1,9 katına çıktığını ifade etti. 2002 yılı sonunda sulamaya açılan alan miktarının yaklaşık 199 bin hektar iken, bugün itibariyle 675 bini aştığına dikkat çeken Yılmaz, “Yeni Eylem Plan hedefi olan 1 milyon 111 bin hektar alana göre sulama projelerinin yüzde 61’i işletmeye alınmıştır” dedi.
Silvan Projesi’nin Önemi
Yılmaz, bölge için büyük bir öneme sahip olan, 8 baraj ve 23 sulama tesisinden oluşan Silvan Projesi’ni bu dönemde tamamlayacaklarını belirterek, “Tamamlanma aşamasına gelen Silvan Barajı, 175,5 metre yüksekliği ve 8,7 milyon metreküp dolgu hacmi ile Türkiye’nin ve Avrupa’nın en yüksek beton kaplı kaya dolgu barajıdır. Atatürk Barajı’ndan sonra GAP’ın en büyük sulama barajı olan bu projeyle, 200 bin hektardan fazla alan sulamaya açılacak ve yüzbinlerce kişiye iş imkânı sağlanacaktır” diye konuştu.
