ABD Başkanı Donald Trump’ın “Önce Amerika” siyaseti kapsamında izlediği iktisat ve ticaret siyasetleri global manada belirsizlik kaynağı olmaya devam ederken, bu tarafta atılacak karşı adımlar piyasaların istikameti üzerinde tesirli oluyor.
Tarifelerin global büyüme üzerinde baskı oluşturacağı ve artan gümrük vergilerinin fiyatlara yansıtılarak enflasyonu tetikleyeceği telaşları, risk algısının yüksek seyretmesine neden olarak hisse piyasalarında satış baskısını artırdı.
Öte yandan, ABD idaresi açıklanan tarifelere yönelik muhtemel misillemelere daha sert tarifelerle karşılık verileceğini bildirirken, Çin’in cuma günü ABD eserlerine ek gümrük vergisi uygulama kararı, ticaret savaşının derinleşeceğine yönelik tasaları artırarak mevcut risk algısının daha da yükselmesine neden oldu.
Söz konusu gelişmelerle artan risk algısının tesiriyle, tahvil piyasalarında alış tartı bir seyir izlenirken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi Ekim 2024’ten bu yana en düşük düzeyi olan yüzde 3,9150’yi test etti.
Buna ek olarak, Trump’ın duyurduğu tarifelerin ülkede fiyatları artırıcı tesirde bulunabileceğine yönelik soru işaretleri sürerken, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, cuma günü yaptığı açıklamada, “İleriye baktığımızda, yüksek tarifeler ekonomimizde tesirini gösterecek ve muhtemelen önümüzdeki çeyreklerde enflasyonu yükseltecektir.” tabirlerini kullanması bu fikirleri teyit etti.
Powell, İş Dünyası Editörlüğü ve Yazımını Geliştirme Derneği (SABEW) Yıllık Konferansı’nda, ekonomik görünüme ait konuştu. Trump’ın karşılıklı tarifeleri açıklamasının akabinde birinci sefer konuşan Powell, belirsizliğin yüksek ve aşağı istikametli risklerinin artmasına karşın iktisadın hala güzel bir yerde olduğunu söyledi.
Gelen bilgilerin sağlam bir büyüme, istikrarda bir iş gücü piyasası ve yüzde 2’lik amaca çok daha yakın olmasına rağmen yeniden de bankanın gayesinin üzerinde seyreden bir enflasyona işaret ettiğini anlatan Powell, “Yeni siyasetler ve bunların muhtemel ekonomik tesirleri netleştikçe, bunların iktisat ve para siyaseti üzerindeki tesirlerini daha âlâ anlayacağız.” dedi.
Neyin, hangi seviyede ve ne kadar müddetle tarifeye tabi tutulacağı ve ticaret ortaklarının misillemesinin boyutu üzere detaylar hakkında daha fazla mutlaklık sağlanana kadar yüksek tarifelerin mümkün ekonomik tesirlerini değerlendirmenin çok sıkıntı olacağını vurguladıklarını anımsatan Powell, “Belirsizlik hala yüksek olsa da tarife artışlarının beklenenden kıymetli ölçüde daha büyük olacağı artık netleşiyor.” dedi.
Powell, “Aynı durum, daha yüksek enflasyon ve daha yavaş büyüme üzere ekonomik tesirler için de geçerli olacaktır.” diye ekledi.
Etkilerin boyutu ve mühletinin belirsizliğini koruduğunu kaydeden Powell, “Tarifelerin enflasyonda en azından süreksiz bir yükseliş yaratması son derece mümkün olsa da tesirlerin daha kalıcı olması da mümkündür.” formunda konuştu.
Trump, Powell’ın konuşmasının çabucak öncesinde faiz oranlarını düşürmek için “mükemmel” bir vakit olduğunu belirterek, Fed Lideri’ne faiz oranlarını düşürmesi davetinde bulundu.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in yıl sonuna kadar toplamda 4 faiz indirimi yapacağına ait beklentiler güçlenirken, bankanın haziran ayında siyaset faizini yüzde 75 ihtimalle 25 baz puan indireceği iddia ediliyor.
Analistler, fiyatlamalarda ABD’de cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verisinin öngörülerin üzerinde gerçekleşmesinin de tesirli olabileceğini kaydederek, ABD’de gelecek hafta açıklanacak enflasyon bilgilerinden alınacak sinyallerin beklentiler üzerinde değişikliğe sebep olabileceğini söyledi.
Fed yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, Fed Lider Yardımcısı Philip Jefferson enflasyondaki ilerleme ve istihdam piyasasına bağlı olarak mevcut sıkı politikayı daha uzun mühlet koruyabileceklerini yahut politikayı gevşetebileceklerini kaydetti.
Jefferson, bu yıl iş gücü piyasasında ölçülü bir yumuşama beklediğini söyledi. Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook da tarifelere ait belirsizliğin iktisadın zayıflamasına neden olabileceğini söyledi.
Bu gelişmeler ışığında tahvil piyasalarında alıcılı bir seyir hakim olurken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 40 baz puanlık azalışla haftayı son 7 ayın en düşük düzeyi olan yüzde 3,95’ten kapattı.
Altının ons fiyatı, haftayı yüzde 1,6 paha kaybıyla 3 bin 37 dolardan tamamlayarak, son 4 haftalık yükselişini sona erdirdi. Dolar endeksi de, haftayı yüzde 1 düşüşle 103’ten tamamladı.
Tarifelerin global büyümeyi negatif istikamette etkileyeceğine yönelik telaşlar ve petrol arzının artabileceğine ait haber akışı petrol fiyatlarını baskıladı. Brent petrolün varil fiyatı, geçen haftayı yüzde 9,2 azalışla 65,7 dolardan tamamlayarak, Aralık 2021’den bu tarafa en düşük düzeye indi.
New York borsası negatif seyretti
New York borsasında geçen hafta satış yük bir seyir öne çıktı. Cuma günü satış baskısının derinleşmesiyle teknoloji öncülüğünde satış baskısı izlendi.
Yeni haftada çarşamba FOMC toplantı tutanakları, toptan stoklar, perşembe enflasyon, haftalık işsizlik maaşı müracaatları, cuma Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve Michigan Tüketici İtimat Endeksi takip edilecek.
Avrupa ve Asya borsalarında satış baskısı öne çıktı
Geçen hafta Avrupa borsaları, Trump’ın tarifelerine ait gelişmelerin tesiriyle negatif bir seyir izlerken, yeni haftada piyasaların odağında ABD’ye mümkün misillemeler ve Almanya’da açıklanacak enflasyon yer alacak.
Avrupa’nın gündeminde pazartesi Euro Bölgesi’nde perakende satışlar, Almanya’da sanayi üretimi, cuma günü Almanya’da enflasyon, İngiltere’de sanayi üretimi takip edilecek.
Asya borsaları ise geçen hafta, satış yüklü bir seyir izlerken, Çin idaresi Trump tarifelerine karşı adım olarak kimi kararlar aldı.
