Gıda Güvenliği ve Sağlık Sorunları
Günümüzde enflasyonun yükselmesi yetmezmiş gibi, artan vergiler de vatandaşları daha ucuz veya kaçak üretim ve tüketime yönlendirmektedir. Maliyetlerin ve vergilerin artması, gıda ürünlerine hile karıştırılmasına yol açmaktadır. Satıcılar, ürünlerini daha ucuza mal edebilmek ve alıcı bulabilmek için kaliteden ödün vermekte, tüketiciler ise fazla araştırma yapmadan en ucuz ürünü tercih etmektedir. Bu durum, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın her gün güncellediği taklit ve tağşiş yapılan gıda listesinde yer alan ürün sayısının 800’ü aşmasına neden olmuştur.
Can Kayıpları Artıyor
Bu sorunların bir sonucu olarak, gıda kaynaklı rahatsızlıklar nedeniyle acil servislere başvuran vatandaşların sayısı artmaktadır. Örneğin, İzmir’deki bir restoranda kumpir yiyen bir vatandaş, yiyecekteki bakteri nedeniyle hayatını kaybederken, Denizli’de pişmiş tavuk yiyen bir başka vatandaş da evinde ölü bulundu. Ayrıca, sahte içki tüketimi nedeniyle toplam can kaybı 37’ye yükselmiştir. Valilik açıklamalarına göre, 2024 yılı içinde kent genelinde 302 ton sahte alkol ele geçirilmiştir. Yılbaşından bu yana ise 29 ton sahte alkol yakalanmış ve 64 işletmenin ruhsatı iptal edilerek kapatılmıştır.
Vergi Artışları ve Piyasa Etkileri
Öte yandan, yüksek alkollü ve damıtılmış içkilere uygulanan maktu ÖTV tutarına 158.71 lira zam yapılmasının ardından birçok alkol grubuna peş peşe zamlar gelmiştir. Son birkaç ayda meydana gelen tüm bu elim olaylar, hayat pahalılığı ve yüksek vergilerin hem tüketim hem de üretim açısından gıda güvenliğini riske attığını açıkça ortaya koymaktadır.
Halk Sağlığı Sorunu
İstanbul Tabip Odası, sahte içki zehirlenmelerinin ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğunu ve bu konuda öncelikli sorumlu olarak kamu otoritesini göstermektedir. Oda tarafından yayımlanan mesajda şu ifadelere yer verilmiştir:
- “Ülkemizde alkollü içkilere uygulanan fahiş vergi oranları, alkolün satış fiyatını çok yüksek bir seviyeye çıkarmaktadır.”
- “Bu durum, merdiven altı üretimi teşvik etmektedir.”
- “Maliyeti düşürmek ve daha fazla kazanç sağlamak amacıyla yasal olmayan merdiven altı üretimle insan sağlığı hiçe sayılarak içkilere metil alkol ilave edilmektedir.”
Bu nedenle, gıda güvenliği ve halk sağlığı konusunda daha fazla önlem alınması gerektiği açıktır.
