Sabancı Üniversitesi ve IICEC Konferansı
Sabancı Üniversitesi tarafından düzenlenen ve İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) tarafından desteklenen geleneksel IICEC Konferansı, önemli bir etkinlik olarak öne çıkıyor. Bu yılki konferansta Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, küresel ekonomik büyüme ve ticaretin geleceği hakkında çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Küresel Büyüme ve Yapısal Engeller
Bakan Şimşek, uzun vadeli küresel büyüme tahminlerinin tarihi düşük seviyelere gerilediğini vurgulayarak, büyümeyi sınırlayan önemli yapısal engellerin varlığına dikkat çekti. Ayrıca, küresel ticarette artan korumacılık, yüksek borçluluk oranları, yaşlanan nüfus ve iklim krizi gibi faktörlerin dünya ekonomisi için ciddi tehditler oluşturduğunu belirtti.
ABD ve Çin Arasındaki Ticaret Rekabeti
Bakan, özellikle ABD ile Çin arasındaki ticaret rekabetinin çok taraflı sistemden uzaklaşmaya yol açtığını ifade etti. ABD’nin binin üzerinde, Çin’in ise 800’ün üzerinde ticaret kısıtlaması uyguladığını belirtti. Bu durumun, serbest ticaret rejiminden korumacılığa doğru bir eğilimi tetiklediğini söyledi. Şimşek, bu değişimin yalnızca mal ticaretiyle sınırlı kalmadığını; aynı zamanda hizmetler, yatırım ve finans sektörlerine de yayıldığını vurguladı.
Küresel Ticarette Gerileme ve Türkiye’nin Durumu
IMF‘nin tahminlerine göre, küresel ticarette yaşanan bu gerilemenin Almanya ve Fransa gibi büyük ekonomilerin büyüklüğünü kaybetmesine yol açabileceğini ifade eden Şimşek, Türkiye’nin dış ticaretinin büyük bir kısmının kural bazlı ülkelere ve dost ülkelere yöneldiği için bu gelişmelerden nispeten daha az etkilenebileceğini belirtti. Şimşek, “İhracatın yaklaşık dörtte üçü dost ve STA (Serbest Ticaret Anlaşması) olan ülkelerle yapılıyor. Bu harita, Türkiye’nin bu olumsuz gelişmelerden daha az etkilenebileceğini gösteriyor” dedi.
Çin’in Küresel İmalat Gücü
Bakan Şimşek, Çin’in küresel imalat sanayindeki gücüne dikkat çekerek, Çin’in küresel otomotiv pazarında büyük bir paya sahip olduğunu ve bunun önemli bir gelişme olduğunu vurguladı. Ayrıca, elektrikli otomobillerdeki üretim kapasitesinin dünya genelindeki üretimin yarısına denk geldiğini belirtti.
Tedarik Zincirlerinde Değişim
Bakan, küresel tedarik zincirlerinde yaşanan değişimlere de değindi. Kısa vadede, yakın coğrafyadan tedarik eğiliminin artacağını ifade eden Şimşek, uzun vadede ise dost ülkelerden tedarik etmenin ön plana çıkacağını vurguladı. Türkiye’nin lojistik ağlarının ve bölgesel entegrasyonun daha fazla öne çıkacağını belirtti.
Küresel Borçluluk ve Enflasyon
Küresel borçluluk oranlarının yüksek olduğunu ve enflasyonun bu oranlarla birlikte daha fazla yük getireceğini ifade eden Bakan Şimşek, “Milli gelirin yüzde 300’leri aşan borçluluk var. Enflasyon yüksek seyredecekse ve korumacılığın olacağı dönemde bu yüksek faiz yükü demek” dedi. Türkiye’nin toplam borcunun milli gelire oranının yüzde 95 olduğunu belirten Şimşek, gelişmekte olan ülkelerin bu oranının Türkiye’nin 2,5 katı kadar olduğunu ifade etti.
Yaşlanan Nüfus ve Kadınların Ekonomideki Rolü
Yaşlanan nüfusun önemli bir mesele olduğunu belirten Bakan Şimşek, Türkiye’de doğurganlık oranının düştüğünü ancak hâlâ 18 yıllık bir fırsat penceresinin bulunduğunu ifade etti. Bu süreyi reformlarla 30 yıla çıkarmanın mümkün olduğunu belirten Şimşek, Türkiye’nin “yaşlanmadan zenginleşme fırsatını” yakalayabileceğini söyledi. Ayrıca, en büyük potansiyelin kadınlardan geldiğini vurgulayarak, OECD ortalamasına yakın bir kadın iş gücü katılım oranı sağlanmasının Türkiye için önemli bir ekonomik fırsat oluşturacağını belirtti. Şimşek, “Kadınların iş gücüne katılımda yüzde 60’ları yakalarsak milli gelirde yüzde 20 artış sağlanabilir” dedi.
Yapay Zeka ve Ekonomik Potansiyel
Yapay zekanın üretkenliğe katkısı hakkında da konuşan Şimşek, bu teknolojinin dünya ve Türkiye için büyük potansiyel taşıdığını, ancak gelir dağılımını bozma riskinin de bulunduğunu ifade etti. “Üretken yapay zeka bir tehdit gibi görülebilir ama siz hazırsanız uzun vadeli refaha katkı sağlayabilir. Hem dünya hem Türkiye için büyük potansiyel içeriyor” dedi.
Türkiye’nin Yapay Zeka Hazırlığı ve Veri Merkezleri
Türkiye’nin yapay zeka hazırlık endeksinde gelişmekte olan ülkeler arasında iyi bir konumda olduğunu ancak gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında geride kaldığını belirten Şimşek, bu durumu değiştirmek için yetişmiş insan kaynağına daha fazla yatırım yapılması gerektiğini ifade etti. Ayrıca, veri merkezlerine yapılacak yatırımların önemine de değindi. Şimşek, “Yatırımlar yapıldı ama veri merkezlerinde yapılacak çok şey var” diyerek, bu alandaki yatırımların hızlandırılması gerektiğini belirtti. Sonuç olarak, Türkiye’nin teknolojik gelişmelere hazırlık yaparak küresel rekabetin içinde güçlü bir konumda olacağını ifade etti.
