Merkez Bankası’nın Faiz İndirimlerinin Etkileri
Merkez Bankası’nın 2024 yılının sonuna kadar gerçekleştirdiği faiz indirimlerinin etkileri, ekonomik alanda yavaş yavaş hissedilmeye başlıyor. Özellikle 2025 itibarıyla, kredi faizlerinde beklenen değişiklikler ilk olarak uzun vadeli TL ticari kredilerinde kendini gösterdi. Bankacılık sektöründen elde edilen bilgilere göre, 24 ay ve daha uzun vadeli TL cinsinden ticari kredilerin faiz oranları, %36 seviyesine kadar gerilemiş durumda.
16 Ay Aradan Sonra Faizlerde Düşüş
Bu yeni faiz seviyeleri, 2023 Eylül ayında TL ticari kredi faizlerinin artışa geçtiği dönemi hatırlatıyor. 16 ay aradan sonra faiz oranlarının yeniden %40’ın altına inmesi, işletmelerin uzun vadeli kredilere olan ilgisini artırmış durumda. Merkez Bankası, Haziran 2023’te faiz artırımına başlamadan önce, TL cinsi ticari kredi faizleri %20’nin altında kalıyordu ve politika faizi de %8,5 civarındaydı. Ancak bu düşük faiz dönemi, döviz kurlarındaki dalgalanmalara ve hızla artan enflasyona neden oldu. Yine de, bu dönemde düşük faizle kredi alarak yatırım yapan işletmelerin elde ettiği yüksek getiriler dikkat çekti.
Kredi Büyümesine Yeni Sınırlamalar
Faiz artırım sürecinin ardından, ekonomi yönetimi ticari kredilerin hızla büyümesini engellemek amacıyla TL cinsinden kredilerde çeşitli büyüme sınırları getirdi. Merkez Bankası, 2024 Aralık ayında yaptığı 250 baz puanlık faiz indiriminin ardından, 2025 yılının başında kredi büyümesiyle ilgili yeni düzenlemelere gitti. Yapılan açıklamalarda, kredi büyümesinin dezenflasyon hedefleriyle uyumlu olabilmesi için zorunlu karşılık uygulamalarında bazı değişiklikler yapıldığı belirtildi. Bu düzenlemelerle, yabancı para ticari kredilerindeki aylık büyüme sınırı %1,5’ten %1’e indirilirken, TL cinsinden KOBİ kredileri için %2,5, diğer ticari krediler için ise %1,5 sınırı belirlendi.
KOBİ Kredileri ve Diğer Ticari Kredilerde Büyüme Beklentisi
BDDK’nın 10 Ocak itibarıyla yayımladığı verilere göre, KOBİ kredilerinin toplam tutarı 3,45 trilyon TL’ye, diğer TL cinsinden ticari krediler ise 1,62 trilyon TL’ye ulaşmış durumda. Bankacılık sektörü, Merkez Bankası’nın belirlediği aylık büyüme sınırlarına uyduğu takdirde, yıl sonu itibarıyla KOBİ kredilerinde yaklaşık %35, diğer TL cinsinden ticari kredilerde ise %20’lik bir büyüme bekliyor. Yabancı para kredilerinde ise aylık büyüme sınırı %1 olsa da, bankalar bu kredilerde sınırlamaların üzerinde de kredi verebiliyor. Yabancı para kredilerinin toplam bakiyesi 10 Ocak itibarıyla 168,4 milyar dolar ile son 8 yılın en yüksek seviyesine ulaşmış durumda.
Uzun Vadeli Ticari Kredilerde Faiz Oranları Düşmeye Devam Ediyor
Büyüme sınırları ve yüksek faiz oranları nedeniyle işletmeler, TL ticari kredilerinden uzak duruyordu. Ancak Merkez Bankası’nın faiz indirimi sonrasında bu durum değişmeye başladı. Bankacılık sektöründen alınan bilgilere göre, 24 ay ve daha uzun vadeli TL ticari kredilerde faiz oranları %36 ile %38 arasında seyrediyor. Bankalar, faiz indiriminin devam edeceğine ve enflasyonla mücadelede ilerleme kaydedileceğine dair beklentilerle, uzun vadeli kredilerde daha düşük faiz oranlarıyla kredi vermeyi tercih ediyor. Önümüzdeki hafta yapılacak Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısında yeni bir faiz indirimi kararı alınması durumunda, uzun vadeli TL ticari kredilerde daha düşük faiz oranları gözlemlenebilir.
