Trump’ın Ticaret ve Dış Politika Söylemleri
ABD’de başkanlık makamına oturan Donald Trump’ın ticaretle ilgili tarifeleri konusunda belirsizlikler sürerken, yeni ABD yönetiminin dış politikada attığı adımlar da dikkatle izleniyor. Analistler, tarifelerin küresel bir ticaret savaşını başlatabileceğinden ve enflasyonist baskıları artırabileceğinden endişe ediyor. Bu durum, Çarşamba günü gerçekleştirilecek para politikası toplantısında faiz oranlarının sabit tutulmasına kesin gözüyle bakılan Federal Reserve’in (Fed) gevşeme politikasında daha temkinli olabileceği anlamına geliyor.
Trump, Air Force One’da Kanada ve Grönland’a ilişkin tartışmalara değinerek gazetecilere açıklamalarda bulundu. Kanada’nın ABD’nin 51. eyaleti olma isteği hakkında, “Kanada’da birçok arkadaşım var ve onlar bizi seviyor. Ancak, Kanada yıllardır ABD’den istifade ediyor ve buna izin vermeyeceğiz,” dedi. Trump, her yıl Kanada’ya milyonlarca dolar kaybedildiğini savunarak, “Eğer ülke bir eyalet değilse, yüzlerce milyon doları oraya harcamak istemiyorum. Eyalet olursa Kanada halkı çok daha düşük vergiler ödeyecek,” şeklinde konuştu.
Trump ayrıca, Danimarka’dan Grönland’ı “satın almak” istediğini yineleyerek, “Grönland’ı alabileceğimize inanıyorum çünkü bu, dünyanın özgürlüğüyle ilgili. Oraya özgürlüğü götürebilecek olan biziz, başka bir ülke ile ilgili değil,” değerlendirmesinde bulundu. TikTok hakkında da açıklamalar yapan Trump, platformu satın alabilecek yatırımcılarla görüştüğünü belirtti. “Birçok önemli kişi benimle görüşüyor,” diyerek, 30 gün içinde konuya ilişkin bir karar verebileceğini ifade etti.
Trump, Truth Social hesabından yaptığı bir duyuruda, ABD’den gelen Kolombiyalı göçmenleri taşıyan uçakların ülkeye inişine izin vermemesi nedeniyle Kolombiya’ya tarife ve yaptırım uygulanması talimatı verdi. Kolombiya’dan ABD’ye giren tüm mallar için acil yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmasını isteyen Trump, bu oranın bir hafta içinde yüzde 50’ye yükselebileceğini vurguladı.
Cuma günü açıklanan verilere göre, ABD’de Michigan Üniversitesi tarafından ölçülen tüketici güven endeksi, Ocak ayında aşağı yönlü revize edilerek 71,1 seviyesine düştü. Tüketici güvenindeki bu düşüş, işsizlik ve olası tarifelerin enflasyon üzerindeki etkilerine ilişkin endişelerle altı ayın ardından ilk kez kaydedildi. Kısa vadeli enflasyon beklentisi Ocak ayında yüzde 2,8’den yüzde 3,3’e çıkarak Mayıs 2024’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Uzun vadeli enflasyon beklentisi de yüzde 3’ten yüzde 3,2’ye yükseldi.
ABD’de imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), Ocak ayında aylık 0,7 puan artarak 50,1 ile piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşirken, hizmet sektörü PMI ise aynı dönemde 4 puan azalışla 52,8’e inerek piyasa beklentilerinin altında kaldı. Ülkede ikinci el konut satışları, geçen yılın son ayında aylık yüzde 2,2 artarak Şubat 2024’ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Ancak yüksek mortgage faiz oranları ve konut fiyatları, 2024 yılında 1995’ten bu yana en düşük seviyeyi kaydetmesine yol açtı.
Borsa, Tahvil ve Petrol Piyasaları
ABD’de bilanço sezonu devam ederken, Microsoft, Meta, Apple ve Tesla gibi teknoloji devlerinin bu hafta açıklanacak bilançoları büyük bir merakla bekleniyor. Analistler, yoğunlaşan bilanço sezonunda hisse ve sektör bazlı oynaklıkların artabileceğine dikkat çekiyor. Bu gelişmelerle birlikte, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,59 seviyesinde bulunurken, dolar endeksi yüzde 0,3 yükselişle 107,8 seviyesinden haftaya başladı. Altının ons fiyatı Cuma günü yüzde 0,6 artışla 2.771 dolardan kapanırken, şu anda önceki kapanışın yüzde 0,6 altında 2.754 dolardan işlem görüyor. Brent petrolün varil fiyatı ise satış ağırlıklı bir seyir izleyerek yeni haftaya yüzde 0,7 düşüşle 77 dolardan başladı. Cuma günü New York Borsası’nda, S&P 500 endeksi yüzde 0,29, Dow Jones endeksi yüzde 0,32 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,50 düştü. Endeks vadeli kontratlar yeni haftaya negatif seyirle başladı.
Avrupa Piyasalarında Karışık Seyir
Avrupa borsalarında Cuma günü karışık bir seyir gözlemlendi. Resesyon endişeleri, piyasaların yönü üzerinde etkili olmaya devam ediyor. Bölge genelinde ülkeler, orta vade için belirlenen enflasyon hedeflerine ulaşmada zorluk çekiyor. Cuma günü açıklanan verilere göre, Avro Bölgesi’nde imalat sanayi PMI Ocak ayında 46,1 ile beklentilerin üzerinde gelmesine rağmen zayıf bir seyir izliyor. Almanya’nın imalat sanayi PMI ise 44,1 ile düşük kalmaya devam etti. Analistler, bölgede resesyon ve enflasyon ikileminin daha etkili olmasının, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) enflasyonla mücadelesini zorlaştırabileceğini belirtiyor.
ECB’nin perşembe günü açıklayacağı yılın ilk faiz kararının öncesinde, para piyasalarındaki fiyatlamalarda Bankanın 25 baz puan faiz indirimine gitmesine kesin gözüyle bakılıyor. ECB yetkililerinin açıklamaları da takip ediliyor. ECB Başkanı Christine Lagarde, Cuma günü yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği (AB) ve ABD’nin ticari sorunları müzakere ederek ilişkilerini güvenli bir çerçeveye oturtması gerektiğini ifade etti. Bu gelişmelerle birlikte, Cuma günü Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,44 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi 0,24 değer kazanırken, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,08, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,73 değer kaybetti.
Asya Piyasalarında Pozitif Seyir
Asya tarafında Japonya hariç pozitif bir seyir gözlemleniyor. Çin Merkez Bankası (PBoC), yaklaşan Bahar Bayramı (Çin Yeni Yılı) öncesinde yeterli likidite sağlamak amacıyla piyasaya 14 gün vadeli ters repo operasyonuyla 151 milyar yuan enjekte etti. Ayrıca, Çin Menkul Kıymetler Düzenleme Komisyonu (CSRC), hükümetin yapacağı çalışmalarla sermaye piyasasında endeks yatırımının ölçeğinde ve oranında önemli bir artış sağlanmasını hedeflediğini açıkladı. Analistler, Çin hükümetinin ticari riskleri azaltmak için teşvikler açıkladığını ve bu teşviklerin azalan risk iştahını canlandırmada etkili olduğunu ifade ediyor.
Bugün bölgede açıklanan verilere göre, Çin’de Ocak ayı imalat sanayi PMI 49,1 ile beklentilerin altında kalırken, Japonya’da kasım ayına ilişkin öncü endeks 107,5 oldu. Güney Kore’de bugünden Cuma gününe kadar, Çin’de ise yarından itibaren hafta boyunca tatil sebebiyle işlemler gerçekleşmeyecek. Bu gelişmeler ışığında, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,8 düşerken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,2 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1 yükseldi.
Yurt içinde Cuma günü satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,08 değer kaybederek 10.104,85 puandan tamamladı. Ayrıca, uluslararası derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin kredi notuyla ilgili bir karar almadı ancak ülkeye ilişkin periyodik değerlendirmesini tamamladığını duyurdu. Moody’s, Türkiye’nin kredi notlarının, ülkenin büyük, çeşitlendirilmiş ve dirençli ekonomisi, ılımlı kamu borç yükü ve iyileşen para ve makroekonomik politika etkinliğiyle desteklendiğini açıkladı.
Dolar/TL, Cuma günü yüzde 0,1 düşüşle 35,6760’tan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yatay seyirle 35,6990 seviyesinden işlem görüyor. Analistler, bugün yurt içinde reel kesim güven endeksi ve kapasite kullanım oranı, yurt dışında ise Almanya’da Ifo iş dünyası güven endeksi, ABD’de inşaat izinleri, yeni konut satışları ve Dallas Fed imalat sanayi endeksinin takip edileceğini belirtiyor. Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.100 ve 10.000 seviyesinin destek, 10.200 ve 10.250 puanın direnç konumunda olduğunu kaydediyor.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
- 10.00 Türkiye, ocak ayı reel kesim güven endeksi
- 10.00 Türkiye, ocak ayı kapasite kullanım oranı
- 12.00 Almanya, ocak ayı Ifo iş dünyası güven endeksi
- 16.00 ABD, aralık ayı inşaat izinleri
- 18.00 ABD, aralık ayı yeni konut satışları
- 18.30 ABD, ocak ayı Dallas Fed imalat sanayi endeksi