Özlem SARSIN / İZMİR
“Melek Yatırımcılık Zirvesi”, İzmir Ticaret Odası’nda girişimcilik ve iş dünyasının ağır ilgisiyle düzenlendi.
Ege Genç İş İnsanları Derneği Yönetim Kurulu Lideri Kaan Özhelvacı, bu yıl 10. Yılını kutlayan EGİAD Melekleri Yatırım Ağı’nın 2024 yılında Türkiye’de “Yılın En Etkin Yatırım Ağlarından biri olarak ödül aldığını hatırlatarak şunları söyledi: “EGİAD Melekleri 10 Yılda 5 Milyon dolar yatırım gerçekleştirerek çok kıymetli bir girişimcilik misyonunu üstlendi. Melek yatırımcılık; sırf finansal bir katkıdan ibaret olmayan, birebir vakitte bilgi, deneyim ve güçlü iş ağlarının erken evredeki teşebbüslerle buluşmasını sağlayan eşsiz bir dayanak modelidir. Ekseriyetle girişimcilik yolunun başında olan lakin yüksek potansiyel taşıyan teşebbüslere yapılan bu yatırımlar, tecrübeli iş insanlarının vizyonuyla birleştiğinde gerçek manada dönüşüm yaratır. Mevzuatımızda “bireysel iştirak yatırımcısı” olarak tanımlanan melek yatırımcılar, girişimcilik ekosistemimizin en önemli itici güçlerindendir.”
Melek yatırımcılar teşebbüslerin önünü açıyor
Melek yatırımcılığın kıymetine değinen Özhelvacı, “Yeni kurulan şirketlerin en büyük muhtaçlığı, birçok vakit bir ‘ilk inanan’dır. Melek yatırımcılar, tıpkı vakitte risk alabilme hamasetiyle devreye girerek teşebbüslerin önünü açar. Büyük inovasyonlar artık dev Ar-Ge merkezlerinden çok, genç girişimcilerin hayal gücünden doğuyor. Melek yatırımcılar bu noktada, yenilikçi fikirleri gerçeğe dönüştüren birer köprü fonksiyonu görüyor. Ar-Ge ve inovasyonun finansmanında da melek yatırımcılık, katalizör tesiri yaratıyor ayrıyeten bölgesel kalkınma açısından da kritik bir rol oynuyor. Melek yatırım ağımız EGİAD Melekleri üzere melek yatırım ağları ise, bu sürecin organizatörleri” diye konuştu.
Kestelli: Tarımda melek yatırımcılar devreye girmeli
Geleneksel tarım metotlarında ve akıllı tarım uygulamalarında her yeni gün bir inovasyonla, gelişen teknolojiye bağlı tahlillerle karşılaştıklarını belirten İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Lideri Işınsu Kestelli ise “Bu değişim ve dönüşüm beraberinde finansman gereksinimini da getiriyor. Bu noktada, tarım ve besin teşebbüslerine takviye sağlayan melek yatırımcıların daha çok devreye girmesi gerekiyor. İTB olarak projelendirip hayata geçirdiğimiz İzmir Tarım Teknoloji Merkezi’nin bu alanda çok kıymetli vazifeler üstleneceğine inanıyoruz. Ayrıyeten, yalnızca tarım, besin ve agritech dallarına özel bir melek yatırımcı ağı oluşturmak da gündeme almayı planladığımız hususlar ortasında yer alacak” dedi. Kestelli tarım bölümünün, melek yatırımcılar için eşsiz bir vaha özelliğini taşıdığına dikkat çekti.
Ege Bölgesi’ndeki toplam 65 startup yatırımının 51’i İzmir’den
Gençleri girişimciliğe yönlendirmeyi, teknoloji avantajını kullanarak geleceklerini inşa etmelerini, hayallerini gerçekleştirirken, ülke iktisadına de katkı sunmalarını sağlamayı amaçladıklarını belirten Ege Bölgesi Sanayi Odası Başkanı Ender Yorgancılar, “ İzmir; 10 üniversite, 6 teknopark, 17 OSB, 103 Ar-Ge merkezi, 26 tasarım merkezi, nitelikli ve genç nüfusu ile girişimcilik ve inovasyon kenti olmaya en büyük aday. Ege Bölgesi’ndeki toplam 65 start-up yatırımının 51’i İzmir’e ilişkin. İzmir’in Türkiye içindeki hissesi ise yüzde 9’lara yakın. 2024 yılında global startup ekosisteminde; yatırımlar fiyat olarak yüzde 4,5 artış gösterirken, Türkiye’de adet olarak yüzde 62, fiyat olarak yüzde 30’a yakın bir artışla 1,41 milyar dolara ulaştı. Yeniden birebir çalışma ile açıklanan, Türkiye özelinde, en az 1 bayan kurucu ortağı olan teşebbüs oranının yüzde 32,2’ye yükselmesi, bayan girişimcilerin sistemde giderek güçlendiğini göstermektedir. Bu mevzuda, bilhassa TÜBİTAK fonlarına teşekkür etmemiz gerekiyor” dedi. Avrupa startup ekosistem sıralamasında İstanbul ile 16. sıradayız. Tüm uğraşımız, gerekli potansiyele sahip İzmir’in de bu Avrupa listesinde yer bulması, Akdeniz Çanağı denilen Mısır’dan Fransa’ya uzanan bölgede kelam sahibi olmasıdır” dedi.
Mentorluk İzmir’in genlerinde var
İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Lideri Mahmut Özgener de, “Bugün gençlerimiz; daha hassas, daha teknoloji ve tesir odaklı düşünüyor. Sırf bir eser satmak değil, bir sorunu çözmek istiyor. Bilhassa yapay zekâ ve sürdürülebilirlik alanlarında da üretilen teşebbüs fikirlerinin sayısı çoğalıyor. Bu noktada, yatırımcılarımızın sorumluluğunun bir kat daha arttığını görüyoruz. Gençlerimizi İzmir’de tutmak, onların hayallerini burada büyütmelerini ve gerçekleştirmelerini sağlamak ismine onlarla daha çok bir ortaya gelmeli, fikirlerini dinlemeli ve birlikte hareket etmeliyiz. Bugün, ne yazık ki, melek yatırımcılık alanında olmamız gereken pozisyonda olduğumuzu söyleyemiyoruz. Ülkemiz genelinde melek yatırımcı lisanslarında 772’sinin İstanbul, 107’sinin Ankara, 57’nin ise kentimizde olduğunu görüyoruz. Halbuki İzmir; esaslı ticaret kültürü ve aile şirketi yapısıyla melek yatırımcılığı dayanışma modeline epey uygun bir kent.”
Vergi avantajına dikkat!
Bireysel İştirak Sermayesi Yatırımcı Lisansı ve Takviyeler başlığında Hazine ve Maliye Bakanlığı Finansal Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürlüğü Daire Lideri Gönül Öztürk ise Kişisel İştirak Sermayesi (BKS) sisteminin, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından geliştirilen, melek yatırımcıların erken etap teşebbüslere yatırım yaparken vergi avantajı elde etmesini sağlayan bir teşvik sistemi olduğunu belirterek, “BKS lisansına sahip olan yatırımcılar, yatırım yaptıkları teşebbüslerin yüzde 75’ine kadar olan kısmını gelir vergisi matrahlarından düşebilirler; bu oran, TÜBİTAK onaylı projelere yapılan yatırımlarda %100’e kadar çıkabilir. Lisans başvurusu yapacak şahısların belli bir maddi varlığa ve yatırım deneyimine sahip olmaları gerekir; müracaatlar Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yapılır ve süreç çoklukla evrak sunumu, kıymetlendirme ve onay adımlarını içerir. Son devirde yapılan BKS Yönetmeliği değişiklikleriyle birlikte yatırım yapılabilecek şirket cinslerinde genişlemeler ve yatırımcılar için esneklik sağlayan yeni düzenlemeler getirilmiştir. Türkiye’deki teşebbüsçüler yatırım alma sürecinde bilhassa yatırımcıya erişim, finansal okuryazarlık eksikliği ve ölçeklenebilir iş modelleri oluşturma bahislerinde zorlanmaktadır. Melek yatırımcılar bu süreçte mentorluk, networke erişim sağlama ve yatırım sonrası takviye düzenekleriyle süreci kolaylaştırabilir. Türkiye girişimcilik ekosistemi son yıllarda süratli bir gelişim göstermekte; bilhassa teknoloji, oyun, sıhhat ve sürdürülebilirlik odaklı teşebbüsler yatırımcıların ilgisini çekmektedir. Fakat exit (çıkış) stratejileri konusunda hâlâ değerli sıkıntılar yaşanmakta; potansiyel tahliller ortasında fonlar arası iş birliği, stratejik alıcılara erişim ve ikincil piyasa düzeneklerinin gelişimi öne çıkmaktadır. Son olarak, yatırımcılara tavsiyem, yalnızca sermaye değil bilgi ve vakitlerini da girişimcilere aktarmaları; girişimcilere ise vizyonlarını net belirleyip güçlü ve ölçeklenebilir yapılar kurmaları olacaktır.” dedi.
Girişimi hakikat kıymetlendirmek yatırım yapmak kadar önemli
EGİAD Melekleri İcra Kurulu Lideri Arda Yılmaz ise bir yatırımcı olarak teşebbüsü gerçek değerlendirmenin, en az yatırım yapmak kadar kıymetli olduğunu vurgulayarak; “Önümüzdeki üç yıl içinde tesir yatırımlarının, bayan yatırımcıların ve bölgesel iş birliklerinin daha da ön plana çıkacağını, tematik fonların yaygınlaşacağını öngörüyorum. EGİAD Melekleri olarak bu dönüşümde etkin rol üstlenmeyi, yalnızca İzmir merkezli değil ulusal ve milletlerarası seviyede tesir yaratmayı hedefliyoruz” derken TOBB İzmir Genç Girişimciler Kurulu Lideri Cem Elmasoğlu ise, Melek Yatırımcılık Zirvesi’nin, girişimcilik ekosisteminin büyümesinde kritik bir rol oynayacağını belirterek, “Melek yatırımcılığı tüm taraflarıyla ele alma fırsatı sundu. Alanında uzman konuşmacıların aktardığı bilgiler ve tecrübeler, yatırım süreçlerine dair farkındalığı artırırken, genç girişimcilerimizin potansiyel yatırımcılarla buluşmasına da yer hazırladı. Melek yatırımcılığın yalnızca finansal takviyeden ibaret olmadığını; birebir vakitte bilgi, deneyim ve mentorlukla teşebbüslerin geleceğini şekillendirdiğini bir defa daha görmüş olduk. Bu pahalı ekosistemi büyütmek ve yaygınlaştırmak ismine değerli bir adım attığımıza inanıyoruz” dedi.
