Big Mac Endeksi ve Türkiye’nin Durumu
Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, Big Mac Endeksi ile ilgili son gelişmeleri sosyal medya platformu X (Twitter) üzerinden paylaştı. Aşağıda yer alan grafikte, Türkiye’deki Big Mac fiyatlarının (mavi çizgi) ve dünya ortalamasının (turuncu çizgi) dolar cinsinden zaman içerisindeki değişimi gözlemleniyor.
Prof. Dr. Kara, Türkiye’deki Big Mac fiyatlarının dünya ortalamasıyla arasındaki farkın tarihi bir zirveye ulaştığını belirtti. Grafikten de anlaşılacağı üzere; Türkiye’deki Big Mac fiyatları genelde dünya ortalamasının altında kalmışken, son dönemde bu fiyatların dünya ortalamasını geçmesi dikkat çekiyor. Prof. Dr. Hakan Kara, X mesajında “Big Mac fiyatlarına göre Türkiye ve dünya ortalaması arasındaki fark tarihi zirvede” ifadesini kullandı.
ABD’den Daha Pahalı Big Mac Endeksi, ülkeler arasında fiyat karşılaştırması yaparken döviz kuru ve satın alma gücünü değerlendirmek için önemli bir araç olarak kabul ediliyor. Bu endeksi yansıtan grafik, Türkiye ekonomisindeki son yıllarda yaşanan dalgalanmaların tüketici fiyatları üzerindeki etkisini çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor.
Örneğin, Türkiye’de bir Big Mac sandviçi 195 liradan satılmakta. Bu da yaklaşık 5 dolar 54 cent ederken, ABD’nin en pahalı şehirlerinden biri olan New York’ta bir Big Mac’in fiyatı sadece 5 dolar 23 cent. Bu durum, Türkiye’deki Big Mac fiyatlarının ABD’deki fiyatlardan daha yüksek olduğunu gösteriyor.
Big Mac Endeksi Nedir?
Big Mac Endeksi, İngiliz dergisi The Economist’in muhabiri Pam Woodall tarafından 1986 yılında ortaya atılmıştır. Bu endeks, satın alma gücünü temel alan ve para birimlerinin kolayca karşılaştırılmasını sağlayan bir yöntemdir. Endeks, adını McDonald’s restoranlarında satılan ünlü hamburger olan Big Mac’ten alır.
Big Mac Endeksi, para birimlerinin mevcut dolar kuruna dönüştürülmesiyle, ülkeler arasında satın alma gücünün basit bir şekilde karşılaştırılmasını sağlar. Bu yöntem, ekonomik durumları anlamak için oldukça etkili bir araç olarak değerlendirilmektedir.
