Gübrede Fahiş Fiyat Artışları ve Sahte Gübre Sorunu
Son yıllarda tarım sektöründe yaşanan fahiş fiyat artışları, çiftçilerin girdi maliyetlerini ciddi şekilde etkiliyor. Bu durum, tarımın her alanında sahteciliğe yol açarken, gübrede bile hileli üretim vakaları görülmeye başlandı. Örneğin, 2020 yılında tonu 2.140 lira olan gübre, günümüzde 25.200 liradan satılmakta. Bu durum, çiftçilerin toprağa yeterli gübre uygulamasını engelliyor. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, bu sorunları Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşıdı.
Gürer, “Gübredeki fahiş fiyat artışları nedeniyle çiftçiler, topraklarına gerekli gübreyi uygulayamıyor. Özellikle sulu tarımda dekara düşen gübre kullanımı 85 kiloya kadar çıkıyor” ifadelerini kullandı. Son zamanlarda art arda sahte gübrelerin yakalandığını belirten Gürer, “2024 yılında çiftçilere verilecek gübre desteği toplamda 4 milyar 965 milyon lira olarak belirlenmiştir. Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı çiftçi sayısı ise 2 milyon 750 bin. Yani, çiftçi başına düşen destek miktarı sadece 1.805 lira. Oysa taban gübrenin fiyatı 5.800 liraya ulaşmış durumda” diye ekledi.
Kayıtdışılık Sorunu
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Murat Kapıkıran, çiftçilerin gübre çuvallarındaki Gübre Takip Sistemi barkodlarını kontrol etmediklerini ve bazen ekonomik zorluklar nedeniyle daha ucuz gübre alternatiflerine yöneldiklerini belirtti. Kapıkıran, sahte gübrelerin, gerçek gübrelerin yarı fiyatına çiftçilere satıldığını ifade ederek, “Şikayetler üzerine yakalanan sahte gübrelere el konulmuş ve bu gübrelerin varsayılan içerikte olmadığı tespit edilmiştir. Kayıtdışı ve ruhsatsız sahte gübre üretiminin denetimindeki eksiklikler, yeni bir denetim sisteminin gerekliliğini ortaya koyuyor.” şeklinde konuştu.
Gürer’den Bakan Yumaklı’ya 5 Soru
CHP’li Fethi Gürer, TBMM Başkanlığı’na sunduğu önerge ile Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya şu soruları yöneltti:
- 2024 yılında kaç ton sahte gübre yakalanmıştır? Bir önceki yıla göre bu sayı arttı mı?
- Sahte gübre nedeniyle çiftçilerin uğradığı zarar ne kadardır?
- Çiftçilere bu konuda herhangi bir destek verilmiş midir?
- Sahte gübre nedeniyle yasal işlem yapılan kişi sayısı kaçtır?
- İzinli gübre satış yerlerinde de sahte gübre olaylarına rastlanmış mıdır?
- Gübrede sübvansiyon sağlanacak mı?
‘Tek Motivasyon Maliyeti Düşürmek’
Toprakla olan ilişkimizin önemine dikkat çeken Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Komite Başkanı Nurten Sırma, “Tarladan sofraya güvenli bir zincir oluşturulması gerekiyor. Ancak hemen hemen her alanda sahtecilik ve tağşiş olayları yaşanıyor. Bu tür sahtekarlıkları gerçekleştirenlerin tek motivasyonu, maliyetleri düşürmek. Sorunun kaynağı ise büyük ölçüde tüccarlar arasında gizli.” şeklinde konuştu.
