ABD’de “erken emeklilik” akımı hızla yayılırken, 101 yaşındaki Ann Angeletti bunun tam tersini yaşıyor. Hâlâ haftada 6 gün çalışan Angeletti, “FIRE (Financial Independence, Retire Early)” yani “Erken Emeklilik ve Finansal Özgürlük” anlayışına meydan okuyor. Onun yaşam felsefesi olan “çalış, geliş, emekliliği ertele” adeta yeni bir akımın adı gibi
New Jersey’deki Curiosity Jewelers adlı kuyumcu dükkânını 1964’te açan Angeletti, o zamanlar dükkân kirası olarak yalnızca 85 dolar ödüyordu. Bugün hâlâ aynı dükkânda, kızı ve torunuyla birlikte çalışıyor. Çocuk yaşta okuldan ayrılıp ailesinin Brooklyn’deki marketinde çalışmaya başlayan Angeletti, “Eğer emekli olursam ölürüm,” diyerek hayatını çalışmaya adadığını söylüyor.
UZUN ÖMRÜN SIRRI: SEVMEDİĞİN İŞİ BIRAK
Angeletti’nin sırrı basit ama etkili: Her sabah kalkıyor, duş alıyor, yiyor, kendine bakıyor, egzersiz yapıyor ve en önemlisi, yaptığı işi seviyor. “Eğer yaptığın işi sevmiyorsan, değiştir,” diyor.
Bilim de onun bu yaşam tarzını destekler nitelikte. 2016’da yapılan bir araştırmaya göre, emekliliği sadece bir yıl ertelemek bile ölüm riskini yüzde 11 oranında azaltıyor. Uzmanlar, bunun nedenini “çalışmanın fiziksel ve zihinsel olarak aktif kalmayı sağlaması” olarak açıklıyor. Harvard Business Review’a konuşan araştırmacı Chenkai Wu, “Aktif ve sosyal kalmak, hem zihinsel hem bedensel sağlığı korur,” diyor.
Ancak bazı araştırmalar erken emekliliğin de zihinsel faydaları olabileceğini söylüyor. Wu’ya göre mesele, “ne zaman” emekli olunduğundan çok, “neyle meşgul olunduğu.” Yani insan, çalışsa da çalışmasa da aktif kalmanın bir yolunu bulmalı.
Erken emeklilik hayal mi, tuzak mı?
Erken emeklilik hayali kulağa hoş gelse de, uzmanlar finansal risklere dikkat çekiyor. Emeklilik yaşını erkene almak; sağlık sigortasından, enflasyondan ve yatırımlardaki dalgalanmalardan doğan mali yükü artırabiliyor. Yeterli birikimi olmayanlar için bu durum, “FIRE” hayalini kısa sürede “yangına” çevirebiliyor.
Ann Angeletti’nin hikâyesi, çalışmanın sadece bir geçim aracı değil, aynı zamanda yaşamın bir ritmi olduğunu hatırlatıyor. Belki de uzun yaşamanın sırrı, sadece nefes almak değil üretmeye devam etmek.
