Türkiye ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,9 arttı. Ekonomi bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,1 daraldı. Böylece Türkiye ekonomisi 9 çeyrek sonra ilk kez çeyreklik bazda daralmış oldu.
TÜİK 2022 yılı üçüncü çeyreğe ilişkin büyüme rakamlarını açıkladı.
Buna göre, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2022 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,9 arttı. Büyüme beklentisi Bloomberg anketinde yüzde 4,2, Reuters anketinde yüzde 4 olmuştu.
Ekonomi bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,1 küçülürken Türkiye ekonomisi, 9 çeyrek sonra ilk kez çeyreklik bazda daralmış oldu. Sanayi yıllık bazda yüzde 0,3’lük sınırlı büyüme kaydederken, çeyreklik bazda yüzde 2,2 küçüldü.
EN BÜYÜK KATKI TÜKETİMDEN
Üçüncü çeyrekte büyümeye en büyük katkı tüketimden geldi. Özel tüketimin yıllık büyümeye katkısı yüzde 12 olurken kamu tüketiminin katkısı yüzde 1,1 oldu. Yatırımlar büyümeyi yüzde 0,3 negatif etkilerken stok değişiminin negatif etkisi yüzde 9,6 oldu.
EKONOMİ BİR ÖNCEKİ ÇEYREĞE GÖRE DARALDI
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,1 azaldı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2022 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,6 arttı.
Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2022 yılının üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 120,5 artarak 4 trilyon 258 milyar 168 milyon TL oldu. GSYH’nin üçüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 241 milyar 523 milyon olarak gerçekleşti.
Dolar bazında milli gelir 842 milyar dolara yükselirken, kişi başı milli gelir de 9 bin 947 dolar oldu.
İNŞAAT SEKTÖRÜ KÜÇÜLDÜ
GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2022 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 21,6, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 13,9, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 12,6, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 7,6, hizmet faaliyetleri yüzde 6,9, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 4,9, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 4,1, tarım, ormancılık ve balıkçılık yüzde 1,1 ve sanayi yüzde 0,3 arttı. İnşaat sektörü ise yüzde 14,1 azaldı.
TÜKETİM HARCAMALARI YÜZDE 19,9 ARTTI
Yerleşik hanehalklarının tüketim harcamaları, 2022 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 19,9 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 8,5 artarken gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 1,3 azaldı.
Mal ve hizmet ihracatı, 2022 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 12,6, ithalatı ise yüzde 12,2 arttı.
İşgücü ödemeleri, 2022 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 96,2, net işletme artığı/karma gelir ise yüzde 123,0 arttı.
EMEĞİN PAYI ÖNCEKİ YILA GÖRE AZALDI
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 29,5 iken bu oran 2022 yılında yüzde 26,3 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 54,1 iken yüzde 54,8 oldu.
NEBATİ’DEN BÜYÜME DEĞERLENDİRMESİ
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati büyüme verilerini değerlendirdiği paylaşımında, “Politikalarımızın olumlu sonuçlarını almaya devam ediyoruz” dedi. Nebati değerlendirmesinde çeyreklik bazda gerçekleşen daralmaya değinmedi.
Nebati şunları söyledi:
“Nitelikli ve sürdürülebilir büyümeyi hedefleyen Türkiye Ekonomi Modeli kapsamında uyguladığımız selektif kredi politikası ile ekonomimizdeki kaynakların etkin ve verimli alanlarda kullanılmasını sağlıyoruz. Politikalarımızın olumlu sonuçlarını da almaya devam ediyoruz.
Ekonomimiz 2022 yılı üçüncü çeyreğinde yıllık yüzde 3,9 büyümüştür. Böylece ilk dokuz aylık dönemde büyüme yüzde 6,2 olmuştur. Orta Vadeli Program (2023-2025)’da öngördüğümüz şekilde yüzde 5 civarı büyüme ile kapatarak bu yıl da en güçlü büyüyen ülkelerden biri olacağız.”
