Ayakkabı Sektöründe Kritik Toplantı
Ayakkabı üreticileri ve Türkiye’nin önde gelen yerli ve yabancı markalarının temsilcileri, yüksek girdi maliyetleri ve kayıt dışı üretimin sektöre verdiği zararı tartışmak üzere İstanbul’da bir araya geldi. Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten’in ev sahipliğinde düzenlenen bu önemli toplantıya, Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel de katıldı. Toplantıda, hammadde ve yarı mamul ithalatında uygulanan %100’ü aşan ek vergilerin sektörü zor durumda bıraktığı ve kayıt dışı üretimle mücadelenin aciliyetine vurgu yapıldı.
Toplantıda, ayakkabı sektörünün ihracatındaki daralmanın yanı sıra, turiste satışların artırılması için iki ana konuda hızlı önlemler alınması gerektiği belirtildi:
- Hammadde ve yarı mamul ithalatında uygulanan ek vergi oranları acilen sıfırlanmalı.
- Yan sanayiciler için yeni bir teşvik mekanizması geliştirilmelidir.
- Kayıt dışı ve sahte üretimle mücadele daha etkili bir şekilde yürütülmelidir.
2024’te Ayakkabı Sektörü Cari Açıkla Kapandı
TASD Başkanı Berke İçten, yaptığı açıklamada, dünya ortalamasının çok üzerinde olan girdi maliyetleri nedeniyle ayakkabı sektörünün son iki yılda rekabetçiliğini kaybettiğini belirtti. 2024 yılında ayakkabı ihracatının adet bazında %19,6, değer olarak ise %8,4 oranında daraldığına dikkat çeken İçten, Türkiye’nin ayakkabı ithalatının aynı dönemde adet bazında %39,6, değer olarak ise %21 oranında arttığını ifade etti. İçten, “Bir zamanlar ayakkabı dış ticaretimizde 500 milyon dolarlık cari fazlamız vardı. Ancak 2024 yılını 550 milyon dolar cari açıkla kapattık.” şeklinde konuştu.
Berke İçten, Türkiye’deki hammadde ve yarı mamul ihtiyacını yerli üretimle karşılamayı arzuladıklarını, ancak bazı durumlarda bu malzemelerin ülkemizde üretilmediğini veya çok pahalı olduğunu vurguladı. Bu nedenle, uygun maliyetlerle yurt dışından hammadde temin edebilmenin önemine dikkat çekti. Aksi takdirde, bitmiş ayakkabı ithalatının daha da artmasından endişe ettiklerini dile getirdi.
Kayıt Dışı Üretim Sorunu
İçten, Türkiye’de kayıt dışı ve sahte ayakkabı üretiminin yıllık 200 milyon çifte ulaştığını tahmin ettiklerini ve bu durumun devletin yılda en az 1 milyar dolarlık gelir kaybına uğramasına neden olduğunu da sözlerine ekledi.
Sinan Öncel: Yüksek Vergiler Sorun Yaratıyor
BMD Başkanı Sinan Öncel ise, yüksek girdi maliyetlerinin ayakkabı gibi emek yoğun sektörlerin var olma mücadelesini zorlaştırdığını vurguladı. Hammadde ve yarı mamul ürünlerin ithalatında uygulanan yüksek ek vergilerle ayakkabı sektörünün ayakta kalmasının imkânsız hale geldiğinin altını çizen Öncel, “Kira ve diğer maliyet kalemlerini de düşündüğümüzde, aynı ürünü Avrupa’daki birçok ülkeden daha pahalıya mal ediyoruz.” dedi.
Öncel, markaların koleksiyonlarını çeşitlendirmek için bitmiş ürün ithal etmek zorunda kaldıklarını, ancak bitmiş ürün için uygulanan referans fiyatların maliyetleri iki katına çıkardığını belirtti. Ayrıca, Türkiye’deki kartlı alışverişte yabancıların payının birkaç yıl önce %10’un üzerinde iken, 2024 yılında %5’in altına düştüğünü ifade etti. Bu durum, ülkemizdeki hammadde ve ara mal fiyatlarının dünya fiyatlarının çok üzerinde olmasının yanı sıra, sektörün rekabet gücünü de zayıflattığını gösteriyor.
Öncel, bu sorunların acil önlem alınmadığı takdirde, yurt dışında da önemli operasyonları bulunan markalar için telafisi imkânsız sonuçlarla karşı karşıya kalabileceğimizi vurguladı.
