Ticaret Bakanı Ömer Bolat’tan Suriye’ye İhracat Açıklamaları
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Suriye’de Beşar Esad yönetiminin devrilmesinin ardından Türkiye’nin Suriye’ye ihracatında yaşanan artışları, geçen yıl ile karşılaştırarak değerlendirdi. İç savaş döneminde, Suriye’nin temel ihtiyaçları doğrultusunda gıda, inşaat malzemeleri gibi ürünlerde gümrük oranlarının oldukça düşük olduğunu belirten Bolat, yeni yönetimin gelmesiyle birlikte kamu harcamalarını karşılamak amacıyla 11 Ocak’ta 6 bin 302 gümrük tarifesinde değişiklik yapıldığını ifade etti.
Ortak Gümrük Vergisine Geçiş
Bolat, bu değişikliğin ardından Suriye’nin, Türkiye, Ürdün, Lübnan ve Irak sınırlarındaki gümrük kapıları dahil olmak üzere ortak bir gümrük vergisi rejimine geçtiğini aktardı. Bu durumun sonucunda Suriye’nin kuzeyine yapılan ihracatta bazı ürünlerde gümrük vergilerinin arttığını, bazılarında ise azaldığını söyledi. Ancak, Suriye’deki yeni yönetimin sadece Türkiye’den gelen ürünlere yönelik gümrük vergilerini büyük ölçüde artırdığı yönündeki haberlerin yanıltıcı olduğunu vurguladı. Bolat, bu tür bilgilerin maksatlı ve yanlış olduğunu belirtti.
Suriyeli Yetkililerle İletişim
Bu gelişmelerin ardından Suriyeli yetkililerle temasa geçtiklerini belirten Bolat, yeni yönetimin bu kararın kamu harcamalarını karşılamak amacıyla alındığını ve sadece Türkiye için geçerli olmadığını ifade ettiğini aktardı. Bolat, “Suriye, Türkiye’ye olan destekleri için şükranlarını dile getirdi,” dedi ve sözlerine şöyle devam etti:
- 2007 yılında imzalanan Türkiye-Suriye Serbest Ticaret Anlaşması’nın iç savaş nedeniyle askıya alındığını hatırlattı.
- Bu anlaşmanın yeniden canlandırılması ve ürün bazında gerekli çalışmaların yapılması için bir araya gelme teklifinde bulunduklarını belirtti.
- Suriyeli yetkililerin bu teklife olumlu yanıt verdiklerini ifade etti.
Enflasyon Üzerindeki Etkiler
Bolat, “Temel ihtiyaç ürünlerinde gümrük vergisi artışlarının Suriye’de yüksek enflasyona yol açabileceğini belirttik,” diyerek, bu ürünlerde indirim yapılmasının faydalı olacağını ve enflasyonu engelleyeceğini vurguladı. Bunun üzerine, bakan yardımcısı başkanlığındaki teknik ekibin ziyaretinden bir gün sonra Suriye, süt, yumurta, un, demir çelik ve plastik ürünler gibi temel ihtiyaç maddelerinde gümrük vergilerini ciddi şekilde azaltma kararı aldığını bildirdi.
Ticaretin Artışı
Türkiye’den Suriye’ye ihracatın yapılamadığı ve tırların gümrük kapılarında uzun kuyruklar oluşturduğu yönündeki iddialara da yanıt veren Bolat, Türkiye’nin rejim düşmeden önce Suriye’nin kuzeyine 2,2 milyar dolar ihracat, 450 milyon dolar ithalat yaptığını belirtti. Suriyeli yetkililerin, “Türkiye’ye karşı tek taraflı ve zorlaştırıcı bir karar almamız asla söz konusu olamaz,” dediğini aktardı.
Bolat, yılın ilk ayındaki dış ticaret rakamlarına dikkat çekerek, “1-25 Ocak 2024 tarihleri arasında sadece Suriye’nin kuzeyine 161 milyon dolar ihracat yapmışken, bu yılın aynı döneminde ihracatımız yüzde 35,5 artışla 219 milyon dolara yükseldi,” dedi. Ayrıca, 11 Ocak’ta alınan gümrük vergileriyle ilgili kararların ardından, 11 Ocak ile 25 Ocak arasındaki 14 günde 130 milyon dolar ihracat gerçekleştirildiğini, bu rakamın 2024 yılının aynı döneminde yalnızca 98 milyon dolar olduğunu belirtti. Suriye gümrüğünün tek bir rejim haline gelmesinin ardından bile ihracatta yüzde 33 oranında bir artış yaşandığını ifade etti.
