Türkiye Ekonomisinde Net Finansal Pozisyon Açığı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yapılan son açıklamalara göre, 2024’ün üçüncü çeyreği itibarıyla Türkiye ekonomisinin net finansal pozisyon açığının, gayri safi yurt içi hasılaya (GSYİH) oranı bir önceki döneme göre 6 puan azalarak yüzde 23,3 seviyesine geriledi.
Sektörlerde Gerçekleşen Net Finansal İşlemler
TCMB’nin açıklamasında, sektörlerdeki net finansal işlemler incelendiğinde, önceki çeyrekte GSYİH’nin %0,11’i ile net borç veren konumundaki toplam ekonominin, bu çeyrekte GSYİH’nin %3,4’ü oranında net borç alan bir konuma geçtiği belirtilmiştir. Bu durum, ekonominin genel finansal dengesini etkilemektedir.
Ayrıca, yurt içi ekonominin sektörel finansal bilançolarına bakıldığında, toplam ekonominin finansal borçlu bir pozisyonda olduğu, hanehalkı ve dünyanın geri kalanının yurt içi diğer sektörlerden alacaklı olduğu, buna karşın finansal olmayan kuruluşlar ve genel yönetimin diğer sektörlere borçlu durumda olduğu gözlemlenmiştir. Finansal kuruluşlar ise finansal aracılık rolü gereği dengeli bir net finansal pozisyon yaratmıştır.
Hanehalkı Finansal Varlıkları
Hanehalkı finansal varlıkları arasında en büyük payı yaklaşık %60 ile para ve mevduat kalemi alırken, yükümlülüklerin neredeyse tamamı kredilerden oluşmaktadır. Bu durum, hanehalklarının kredi kullanma eğilimlerini göstermektedir. Ayrıca, finansal olmayan kuruluşların finansal varlıkları ve yükümlülükleri içinde sırasıyla %64 ve %49 pay ile firmaların birbirleriyle ticari işlemlerinden kaynaklanan diğer alacaklar ve diğer borçlar kalemleri belirleyici olmuştur.
Tüm sektörlerin borçluluk oranları, diğer ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye’deki yerleşik sektörlerin toplam borcunun görece düşük seviyelerde gerçekleştiği gözlemlenmektedir. 2024 yılının üçüncü çeyreğinde kredi ve borçlanma senetleri niteliğindeki toplam borcun GSYİH’ye oranı %92 olarak belirlenmiş ve bu oran, önceki çeyreğe göre bir azalma göstermiştir.
