Yeme İçme Sektöründe Değişim: Maliyetler Artarken Tüketim Davranışları Dönüşüyor
Son iki yılda enflasyon verileri, lokanta ve restoranların zam şampiyonları arasında yer aldığını gösteriyor. Maliyet artışları %65’e ulaşırken, dışarıda yeme içme alışkanlığını sürdüren tüketiciler, menülerini küçültüp tabakları paylaşarak yemek yiyor. Geçen yıl 23 milyar dolarlık bir ciro elde eden bu sektör, 2 milyon kişiye de istihdam sağladı. Tüketici sayısında belirgin bir değişim yaşanmazken, harcamalarda %20’lik bir artış kaydedildi.
Restoranlardan vazgeçmeyen tüketiciler, siparişlerinde çeşitliliği ikiye indirirken, tabakları ise paylaşarak tüketmeyi tercih ediyor. Sektörün çatı kuruluşları arasında yer alan Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmecileri Derneği (TURYİD) Başkanı Kaya Demirer, 2024 yılının zor geçtiğini ve pandemi sonrası ekonomik krizle birlikte yeme içme sektöründeki davranış değişimlerini vurguladı.
HARCAMALAR DÜŞTÜ
Tüketicilerin dışarı çıkma alışkanlığından vazgeçmediğini belirten Demirer, durumu şu şekilde özetledi: “Günlük misafir sayısında kayda değer bir düşüş gözlemlemezken, kişi başı harcamalarda ciddi azalmalar yaşandı. 2024 yılında, aynı marka ve lokasyonlarda kişi sayısı 2023 yılına benzer bir performans gösterirken, kişi başı TL harcamalar sadece %15-20 bandında yukarıda. Ancak maliyet girdileri, gıda, personel, kira ve enerji giderlerinin artış oranı %60-65 düzeyinde. Hane halkının ve kurumsal misafirlerin satın alma gücündeki eksiklik nedeniyle daha az tüketime tanık olduk. Başlangıç, ana yemek ve tatlıdan oluşan üç tabaklı deneyimlerin iki tabağa düştüğünü ve hatta paylaşımlı tabakların daha sık tercih edildiğini gözlemledik.”
Fahiş Fiyat Uygulamalarına Dikkat!
Bu dönemde kâr marjı en düşük olan sektörlerden biri olduklarını ifade eden Demirer, fahiş fiyat uygulayan restoranlara ilişkin şu açıklamalarda bulundu: “Maliyetlerin son derece karmaşık olduğu bir ortamda, bazı fırsatçı işletmeler, durumu daha da zorlaştırıyor ve kamuoyunda fahiş fiyat algısını körüklüyor. Misafirlerin yapması gereken en önemli şey, ‘sepetlerindeki çürük yumurtaları ayıklamaları’dır. Bu tür işletmelere bir daha gitmeyerek onlara ceza vermeli ve eşe dosta da bu durumu ileterek, ‘siz de gitmeyin’ demelidirler.”
