2024 Yılı Değerlendirmesi ve 2025 Yılı Beklentileri
Özlem SARSIN, Ege İhracatçı Birlikleri olarak 2024 yılına dair değerlendirmelerini ve 2025 yılına yönelik beklentilerini paylaştı. Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, 2024 yılının “Ayakta Kalma Yılı” olarak tanımlanırken, 2025 yılının “Kararlılık Yılı” olacağına dikkat çekti. Eskinazi, enflasyonun altında gerçekleşen kur artışlarının ihracatçılar için zorluklar yarattığını belirtti. “Türkiye’deki enflasyonun bedelini, çalışanlar ve ihracatçılar ödüyor. Paradan para kazananların refahı sürmeye devam ediyor,” dedi.
Eskinazi, asgari ücret konusundaki düşüncelerini de dile getirerek, işverenlerin asgari ücretin çalışanların hakkı olduğunu kabul etmediklerini ifade etti. “İşverenler, ihracat için gerekli olan kurun da haklı bir kur olduğunu düşünmüyor. İşin sürdürülebilir olması için kur düzeyinin rekabetçi hale gelmesi şart. Çalışanlarımızın haklarını ve emeğini vermek istiyoruz; bu sanayicinin suçu değil. Eğer asgari ücret düzeyi geçinebilecek bir seviyeye çıkarılabilirse, işveren bu kurlar ile devam edemez. Çünkü pazar yok, satamazsınız. Bu tamamen bir maliyet meselesidir,” şeklinde konuştu.
- “Yapılması gereken pazarları genişletmeye çalışmak; ancak bu, sadece bizim istememizle olmuyor. Politik sebepler de var.”
- “Hükümetin, pazarlarla ilgili vergi duvarlarını kaldıracak serbest ticaret anlaşmaları yapması elzemdir.”
“İhracatçıların Kredi Kullanımında Engeller Var”
Eskinazi, enflasyonun düşmeden faizlerin istenilen seviyelere inmesinin mümkün olmadığını vurgulayarak, “Merkez Bankası, ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetlerde reeskont kredisi faiz maliyetinin %29,93’e düştüğünü açıkladı. Kurların düşük kaldığı bu dönemde, reeskont kredisi faizinin vade sonuna bırakılması da isabetli olacaktır. İhracatçıların krediye olan bağımlılığı, sektörlerimizin ne kadar zorlandığını gösteriyor. Merkez Bankası’nın bu kredileri verirken istemiş olduğu yeni şartlar ve zorlama tedbirler, bu sıkışık zamanda ihracatçılarımız için engeller oluşturuyor,” dedi.
“Firmalar Çareyi Başka Pazarlarda Arıyor”
Eskinazi, yüksek enerji fiyatlarının rekabet edememenin önemli bir sebebi olduğunu belirtti. “Yenilenebilir enerji kaynaklarını etkin kullanmamız ve fabrikalarda öz tüketim enerjisi üretiminin desteklenmesi gerekiyor. Ancak, mevzuat eksikliği nedeniyle bu konuda da geri kalıyoruz. Üretim maliyetleri yüksek, krediler pahalı, finansman yok. Düşük kur, kazancı da etkiliyor. Birçok firma, üretimini geçen aylarda devalüasyon yapan Mısır’a kaydırdı. Firmalar, ihracat yapamadıkları için çareyi başka pazarlarda arıyor. Mısır’a yönelmenin bir sebebi de, Amerika’nın birçok tekstil ürününde Mısır’a sıfır gümrük vergisi uygulamasıdır. Sermayesi güçlü olan firmalar ayakta kalırken, sermaye yapısı zayıf olan şirketler zor günler geçiriyor. Kârlılığın olmaması, müşteri kaybına yol açıyor ve imaj zedeleniyor,” dedi.
“2024’te Maçı Biraz İdare Ettik”
Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği Başkanı Yalçın Ertan, 2024 yılında 2023 yılının baz etkisi, Süveyş Kanalı’ndaki durumun Uzak Doğu ile rekabetten çıkmaya yardımcı olmasının ve sektördeki enerji maliyetlerindeki iyileşmelerle birlikte miktar bazında %20’lik bir artış sağladıklarını belirtti. “Rakamsal olarak, 1,5 milyar dolarlık bir artışla 27 milyar dolardan 28.5 milyar dolara ulaştık. 2024 yılında maçı idare ettik. 2025’te de bu durumun devam edeceği görülüyor. 2026’nın ikinci yarısından sonra ekonomik göstergelerin normale dönmesiyle birlikte biraz daha rahatlayacağımızı umuyorum,” dedi.
“En Büyük Rakibimiz Mısır”
Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Sertbaş, sektörün yapılan ihracattan zarar ettiğini ifade ederek, “Bu işi sürdürmek zorundayız. Ancak Avrupa pazarı hareketlenmediği sürece yaşadığımız sıkıntıların devam edeceğini düşünüyorum. Ana pazarlarımızdaki durgunluğun beklenenden uzun sürmesi, toparlanma beklentilerimizi 2026’nın başına ertelemek durumunda bıraktı. Türkiye’de ihracatçılar fiyat tutturamadıkları için Mısır’a yöneliyor. Burada en büyük rakibimiz, ucuz iş gücü ve coğrafi konumundan dolayı Mısır. Maliyet yükümüzün hafifletilmesi gerekiyor. Maliyetler azalmadığı sürece yaşama şansımız yok ve işçilerimize hak ettikleri ücreti verme imkanımız kalmıyor. Kurların enflasyon oranı kadar artması şart. Evet, enflasyonu kontrol altında tutmalıyız; ancak kuru bu kadar baskılarsak batma noktasına geleceğiz,” dedi.
