SPK’nın Kripto Varlık Düzenlemeleri Üzerine Son Gelişmeler
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), kripto varlık piyasasına ilişkin yasal çerçevenin oluşturulmasının ardından ikincil düzenleme çalışmalarında önemli bir aşamaya gelmiştir. Kripto varlıkların güvenli bir şekilde saklanması ve transfer edilmesine yönelik ilke ve esaslar belirlenmiş olup, bu düzenlemenin en kısa zamanda kamuoyuna duyurulması beklenmektedir. Türkiye’de kripto varlıklar için oluşturulan ilk yasal çerçeve, 26 Haziran 2024 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaşmıştır.
Taslak Çalışmalarının Kapsamı
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın sağladığı bilgilere göre, SPK tarafından yürütülen ikincil düzenleme çalışmalarında sona yaklaşıldığı bildirilmektedir. Bu süreç, ilgili kamu kurumları ve sektördeki paydaşların görüşlerinin alınmasıyla yürütülmüştür. Hazırlanan taslak çalışmaları, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurucularına, ortaklarına, yöneticilerine ve personeline yönelik çeşitli şartlar belirlemektedir.
- Asgari Sermaye ve Öz Sermaye: Hizmet sağlayıcıların asgari sermaye ve öz sermaye tutarları belirlenmekte, sektör paydaşlarının mali yapısının sürdürülebilir şekilde korunması için risk bazlı ek sermaye yeterliliği gereklilikleri getirilmektedir.
- İç Denetim ve Kontrol: Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının iç denetim, iç kontrol ve risk yönetim birimlerinin kurulması zorunlu hale getirilmektedir.
- Denetim Yükümlülükleri: Bu kuruluşların bağımsız denetim yükümlülükleri de net bir şekilde tanımlanmaktadır.
Komite Oluşturma Zorunluluğu
Taslak düzenlemeler çerçevesinde, kripto varlıkların platformlar nezdinde kaldıraçlı olarak alım satımına izin verilmeyecek, ayrıca türev araç sözleşmeleri ile kredili alım, açığa satış ve ödünç işlemlerine de konu edilemeyecek. Bu durum, yatırımcıların korunması adına alınmış önemli bir tedbirdir. Ayrıca, platformlarda kripto varlıkların listelenmesi ve listeden çıkarılmasıyla ilgili kararları almakla yükümlü bir listeleme komitesinin oluşturulması zorunlu kılınmaktadır.
Belge ve Kayıt Yükümlülükleri
Düzenleme ile birlikte, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının belge ve kayıt yükümlülükleri de net bir şekilde belirlenmiştir. Platformlar ve saklama kuruluşları, müşterilerine ait bakiye bilgileri için Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ile entegrasyon sağlamak ve bu kuruluşun talep ettiği raporlamaları gerçekleştirmek zorundadır. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş ve faaliyete başlamaları için SPK izni almaları gerekmektedir. Ayrıca, düzenleme öncesinde faaliyet gösteren hizmet sağlayıcılarının da mevzuatın aradığı şartları yerine getirerek SPK’den izin alması zorunludur.
Piyasa Bozucu Eylemlere Yaptırım
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mali durumları, operasyonel ve teknik altyapıları ile ilgili yükümlülükleri yerine getirmeleri beklenmektedir. Bu sayede, yalnızca gerekli izinleri almış olan hizmet sağlayıcılarının faaliyet göstermesi mümkün olacaktır. Mali, operasyonel ve teknik yükümlülüklerin yanı sıra, kanun hükümleri gereğince kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yurt içinde fiyatı oluşan kripto varlıklara yönelik bir fiyat gözetim sistemi kurmaları zorunlu hale getirilmektedir. Piyasa bozucu eylemler tespit edildiğinde, gerekli işlemler ve yaptırımlar uygulanacaktır.
