Ali YILDIRIM
Sıfır araç satışları mart ayında düzgün bir performans sergiledi. Pazar birinci kere aylık bazda rekor kırdı. Birinci çeyrekte de geçen yılın hafif altında bir seyir izledi. Ancak içten yanmalı modellerde çok da ralli gerçekleşmedi. Sıfırda akaryakıt, dizel ve otogazlı araç satışları sert fren yaptı. Fakat buna rağmen hibrit ve elektrikli araç satışlarında vites yükseldi. İkinci elde de aynı tablo izlendi. smartIQ, 2025 yılı 1. Çeyrek İkinci El Otomotiv Pazarı Raporu’na nazaran, ikinci elde de sessiz dönüşüm başladı. Akaryakıtlı ve dizel araçlarda bölüm daha düşük kalırken, elektrikli ve hibrit araçların satışında ikinci elde büyüme daha süratli oldu.
Plug-in hibrit araçların voltajı yükseldi
Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerine nazaran, Ocak-Mart 2025 devrinde geçen yılın tıpkı devrine kıyasla toplam pazar yüzde 6,5 daraldı. Buna karşın akaryakıtlı araç satışları bu küçülmeden daha fazla nasiplendi. Birinci çeyrekte daralma geçen yıla nazaran, akaryakıtlı araçta yüzde 29 düzeyinde gerçekleşti. Dizel araç satışlarında da küçülme yüzde 26,8 seviyesinde gerçekleşti. Otogazlı satışlarda tabir yerindeyse tüp neredeyse bitti. O yüzden küçülme yüzde 61,8 düzeyinde oldu. Lakin hibrit ve elektrikli araçlarda büyüme tam zıddı bir seyir izledi. Hibrit araçların voltajı arttı. Geçen yılın aynı çeyreğine nazaran, satışlar yüzde 92,8 düzeyinde yükseldi. Elektrikli satışlarda voltaj yüzde 78,8 düzeyinde oldu. Burada plug-in hibrit araçların satışı dikkati çekti. Yüzde 1892 düzeyinde artan satışlar yeni model bolluğuyla gerçekleşti.
Fişli kullanılmış araca talep arttı
smartIQ bilgileri de ikinci elde dikkat çeken kıymetler ortaya koydu. 0-15 yaş aralığı ve 350 bin kilometre altındaki araçları mercek altına alan şirket, burada da melez ismini verdiğimiz hibrit ve elektrikli arabalardaki artışı ortaya koydu. 2025’in birinci çeyreğinde pazar yüzde 6,7 büyüdü. Elektrikli araç satışları yüzde 98 artarken, hibrit araçlar ikinci elde yüzde 69 yükseliş kaydetti. İkinci el araç pazarında birinci çeyrekte akaryakıtlı araç satışları geçen yıla nazaran, yüzde 9,2 büyüdü. Dizelde ise sıfıra göre büyüme yüzde 2,5 seviyesinde. Artık yeni favori pilli araçlar olmaya başladı.
İkinci el %6,7 büyüdü, en çok SUV tercih edildi
Yılın birinci çeyreğinde ikinci el araç pazarında büyüme sürat kesmedi. Geçen yıl 1.1 milyon adedin hafif üzerinde olan ikinci el araç dalı, yüzde 6,7 büyüme kaydederek 1 milyon 176 bin 132 adetleri gördü. Bu süreçte SUV araç satışları burada da dikkat çekti. smartIQ bilgilerine nazaran, SUV araç satışları yüzde 25,7’nin üzerinde arttı. Ticari araçta sıfıra göre burada artış görüldü. İkinci elde ticari araçta büyüme yüzde 8,3’ün üzerinde gerçekleşti. Hatchback sınıfı ikinci el tarafında da gaza basamadı. Sert fren yapan hatchback arabalar geçen yılın birinci çeyreğine nazaran, tek daralma yaşayan segment olarak kayıtlara geçti.
Fiyatlar kur farkıyla yükseldi lakin enflasyonun altında kaldı
İkinci el araç fiyatlarında da dalgalanmalı bir seyir izlenmeye devam etti. Geçen yıla nazaran, birinci çeyrekte ikinci el araç fiyatları yüzde 15,8 düzeyinde yükseldi. Türk Lirası bazında bakıldığında 922 bin 543 liralık etiket, 1 milyon 68 bin 688 liraya çıktı. Ama buna rağmen euro bazında fiyatlar yalnızca yüzde 2,1 düzeyinde oldu. Böylelikle ikinci elde yaşanan bu fiyat artışı kur farkından kaynaklandığı görüldü. Artan fiyatlara karşın satış fiyatlarının sabit kaldığı görüldü. Bu da geçen hafta OSD Başkanı Cengiz Eroldu’nun da paylaştığı üzere kârlılığı azalttı. İstanbul Ticaret Odası (İTO) enflasyonunu baz alan rapora nazaran, fiyatlar enflasyonun altında kalırken, euro bazında paralel seyretti.
10 yaş üstü araçların hissesi yüzde 40’ı aştı
Karşılaştırmalar Türkiye’de araç parkının yaşlandığını da ortaya koydu. smartIQ datalarına nazaran birinci çeyrekte, 0-3 yaş aralığındaki araçların 1.2 milyona yakın pazarda hissesi yüzde 20,1 düzeyinde. 4-6 yaş ise yüzde 17,8’lik hisse alırken, 7-9 yaş aralığında kullanılmış araçların hissesi da yüzde 21,9. Pastadan en büyük hissesi ise yüzde 40’ın üzerinde oran ile 10 yaş ve üzeri araçlar alıyor. Bu oran pazardaki makus gidişatı ortaya koydu.
