Dünya genelinde hastalıkların, yaralanmaların ve risk faktörlerinin toplum sıhhati üzerindeki tesirini ölçen araştırma programı Global Hastalık Yükü (GBD) çalışmasında, kanserin 2050‘ye kadarki gelişimi ve tesirleri ele alındı.
The Lancet’te yayımlanan çalışmaya nazaran, 2023‘te dünya genelinde 18,5 milyon kanser hadisesi görülürken, 10,4 milyon kişi de kanser nedeniyle hayatını kaybetti.
Meme kanseri, 2,3 milyon teşhisle 2023’te en çok görülen kanser çeşidi olurken, bunu akciğer ve kolon kanseri takip etti. 2023’te en ölümcül kanser ise 2 milyonu aşan bir sayıyla akciğer kanseri olurken, akabinde kolon ve mide kanseri geldi.
Sigara 16 kanser tipine sebep olabiliyor
Çalışmayı kaleme alan araştırmacılar, kansere yakalanan sayısı ve kanser ölümlerinin 2024-2050 ortasında kademeli olarak artacağı öngörüsünde de bulundu.
Kansere yakalanma oranındaki artışa sebep olan 44 risk faktörü belirleyen araştırmacılar, bunları “mesleki ve çevresel risk faktörleri”, “metabolik risk faktörleri” ve “davranışsal risk faktörleri” başlığı altında sıraladı.
Bu başlıklar altında hava kirliliği, radyasyon, iş ortamından kaynaklanan riskler, obezite, yüksek kolesterol, yüksek tansiyon, sigara ve alkol kullanımı ve sıhhatsiz beslenme üzere 44 faktör sayıldı.
Kanser artışlarına en büyük etkiyi davranışsal risk faktörleri yaparken bunda da başı sigara kullanımının çektiği bilgisi yer aldı.
Çalışmada, sigaranın 16 farklı kanser tipine, alkolün 10 kanser tipine, beslenme alışkanlıklarının da 6 kanser tipine sebep olabildiği tabir edildi.
Vaka sayısı 30 milyonu, mevt sayısı 18 milyonu aşabilir
Çalışmada, 2023‘te 18,5 milyon olan kanser hastası sayısının 2050’ye gelindiğinde en az 22,9 milyon, en fazla 38,9 milyon, ortalama ise 30,5 milyon olacağı kestirimi yer aldı.
Kanserden ölümlerin ise 15,6 milyon ile 21,5 milyon ortasında yer alacağı varsayım edilen çalışmada, bu sayının da ortalama 18,6 milyon olacağı öngörüsü paylaşıldı.
Düşük ve orta gelirli ülkelerdeki kanser hastalarının vefat oranının yüzde 90‘a yakın olacağı belirtilen çalışmada, yüksek gelirli ülkelerde kanser hastalarının vefat oranının yüzde 42 civarında olacağı varsayımı yapıldı.
Çocuk ve ergenlerde 2023‘e benzeri oranlarda kanser hadisesi görüleceği kestirim edilen çalışmada, 40-69 yaş ortasında olayların, 70 yaş ve üzerinde ise kanserden vefat oranlarının artacağı öngörüsüne yer verildi.
Çalışmada, 2050‘de en çok göğüs kanseri ve akciğer kanserinin görüleceği, en çok vefata sebep olan kanser cinsinin ise akciğer ve kolon kanseri olacağı iddiası yer aldı.
