Endüstrici direniyor ancak ne olacağını öngöremiyor

Nurdoğan A. ERGÜN

İnşaat, sanayi, turizm ve güç üzere alanlarda faaliyet gösteren Polat Holding’in Yönetim Kurulu Lideri Adnan Polat, ekonomik ve siyasi anlam­da kuvvetli bir süreç yaşandığına işaret etti. Endüstrici ve ihracatçı­nın yüksek enflasyon, düşük kur ve artan maliyet karşısında ayak­ta kalmak için direndiğini söyle­yen Polat, rekabet gücü kalma­dığı için bilhassa ihracattaki kan kaybına vurgu yaptı. Polat, özel­likle kendi kesimi olan seramik kesiminden örnek vererek, “Sa­nayicilerin birçok, yüksek enflas­yon ve düşük kur nedeniyle ziyan ediyor. Rekabet gücümüzü kay­bediyoruz ve ihracat yapamıyo­ruz. Ege Seramik olarak 30 yıl­dır üretimin yüzde 25’ini Ame­rika’ya ihraç ediyorduk ancak kur çok düşük olduğu için artık reka­bet edemiyoruz. Mesela seramik bölümünde ihracatçı üç yıldır za­rar ediyor” dedi.

Ekonomi programında reviz­yona işaret eden Polat, “Bütün endüstriciler şu anda düşünce çeki­yor. Bu bir gerçek. Yalnızca iç pa­zara güvenerek iş yapamayız. Ke­sinlikle bizim hem şirketler hem de ülke olarak ihracat yapmamız lazım. Lakin bu modelle olmu­yor, model değişmeli” ifadeleri­ni kullandı. Ülkeyi ayakta tuta­nın yarattığı katma bedelle sana­yi olduğunu belirten Polat, şöyle devam etti: “Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yap­ması gereken kimi teknik hare­ketler var. İşin rasyonel ayağına yürümek zorunda, onu görüyo­ruz. Ancak karşıda bir de sabit ge­lirli insanların durumu, sanayi­cinin badireleri var. Şayet sanayi­ciyi ayakta tutamazsak enflasyon düşse bile bir şey tabir etmez. So­nuna kadar direniyoruz. Kredi alıyorsun faizler çok yüksek.”

“Büyük resmi göremiyor, öngörüde bulunamıyoruz”

Sadece sanayi değil gayrimen­kul dalının de sıkıntı durumda olduğunu lisana getiren Polat, orta ve üst gelir kümesinin alım yap­madığını, parayı bankalara yatı­rıp faize yöneldiğini söyledi. “Şu anda inşaat şirketleri satış yapa­mıyor” diyen Polat, ekonomik toparlanma içinde bir öngörü­de bulunmanın çok güç olduğu­nu söz etti. Polat, “Hem detay­ları bilmiyor hem de büyük res­mi göremiyoruz. Onu görmeden de yorum yapmak çok güç. Ken­di kendimize düşünüp bir şey­ler yapıyor, iki haftada bir bütçe değiştiriyoruz. Sorun şirket­lerin, kimsenin öngörüde bulu­namaması” diye konuştu.

Turizm işletmelerinde de ıstırap başlıyor

Adnan Polat, ekonomik sıkıntı­ların endüstriyle hudutlu kalmadığı­nı, turizm kesiminin de misal sıkıntılarla boğuştuğunu belirt­ti. “Turizm bölümü bütün gider­lerini TL cinsinden, bütün mali­yet artışlarını TL enflasyona gö­re yapıyor. Para döviz cinsinden geliyor. Lakin döviz kuru artma­dığı için gelirler masrafları karşı­lamıyor” diyen Polat, bu duru­mun turizm işletmelerinde önemli dertlere yol açacağını, bunun sinyallerinin gelmeye başladığı­nı söyledi. Öte yandan geçtiğimiz dönem birtakım otellerin “fiyat fırsat­çılığı” yaptığını söyleyen Adnan Polat, bu nedenle müşteri kaybı yaşandığını belirtti. “Kaçan müş­teriyi 10 sene daha getiremeyiz” diyen Polat, “Polat Turizm olarak biz enflasyon oranında artış yap­tık, 100 dolarlık odayı 400 dolara satmadık” dedi.

“Kentsel dönüşüm işi çok sıkıntılı”

İnşaat ve gayrimenkul alanın­da da faaliyetleri bulunan ve Pi­yalepaşa üzere alanlarda kentsel dönüşüm işine giren Polat Hol­ding’in Yönetim Kurulu Lideri Adnan Polat, kentsel dönüşüm projelerindeki zorluklara da dik­kat çekti. Kentsel dönüşümdeki en büyük pürüzün vatandaşların çok beklentileri olduğunu lisana getiren Polat, güzel niyetli yakla­

yakla­şımlarına karşın birtakım mülk sa­hiplerinin makul olmayan talep­lerde bulunduğunu anlattı. Özel­likle İstanbul Piyalepaşa’daki projelerinde, vatandaşların çok talepleri nedeniyle ilerleme kay­dedemediklerini söyleyen Polat, “Gerçekten yardımcı olmak iste­diğimiz beşerler var, fakat iki ço­cuk için iki daire, üç çocuk için üç daire istiyorlar. Bu koşullarda kentsel dönüşüm yapamazsınız” diyerek tenkitlerini lisana getirdi. Polat, “Hacıhüsrev’e girecek mi­siniz?” sorusuna ise teknik şart­lar düzenlenmeden yeni kentsel dönüşüm projelerine girmek is­temediklerini söyledi.

Adnan Polat’ın gözünden iktisat ve iş dünyası

-Sanayicilerin sıkıntıları: Endüstriciler, yüksek enflasyon, düşük kur ve artan maliyetler nedeniyle sıkıntı durumda. İhracat yapmakta zahmet çekiliyor. Mevcut iktisat programının revize edilmesi gerekiyor.

-Seramik bölümü: Kendi kesimi olan seramikte, ABD’nin uyguladığı gümrük vergileri yüzde 9’dan yüzde 15’e yükseldi. Bu durum rekabet gücü­nü düşürdü.

-Turizm dalı: Turizmde de ben­zer sıkıntılar yaşanıyor. Türk Lirası cin­sinden artan maliyetler, kurun düşük kalması nedeniyle döviz gelirleriyle karşılanamıyor.

-Öngörü külfeti: Şirketler, ekono­mik belirsizlikler nedeniyle bütçe planlaması yapamıyor ve öngörüde bulunamıyor.

-Fırsatçılık: Otelcilerin evvelki yıl­larda fiyatları fahiş oranda artırması­nın, bu yıl müşteri kaybına yol açtığı belirtiliyor.

-Kentsel dönüşüm: Kentsel dönü­şümde en büyük zorluk, mülk sahiple­rinin makul olmayan talepleri. Bu du­rum, düzgün niyetli projelere pürüz oluyor.

“Barış ortamını sağlamak zorundayız”

Siyasetteki ayrışmalar konusuna da değinen Adnan Polat, “Bugün Türkiye’nin en büyük gereksinimi birlik ve beraberliği sağlamak. Hangi parti olursa olsun bunu sağlayıp huzur ortamı yaratmak zorundayız. Devleti yöneten bütün siyasi başkanların bir ortaya gelerek ülkenin geleceği için birlik ve beraberlik içerisinde karar vermesi lazım” diyerek barış ortamının oluşturulması gerektiğini vurguladı.

Havadaki nemi içme suyuna çevirecek

Sürdürülebilirlik ismine yaptıkları çalışmalara da değinen Adnan Polat, bugün ve gelecekteki en büyük sorunun içme suyu badiresi olacağına dikkat çekti. Deniz suyunun genel kullanıma dönüştürülebileceğini fakat içme suyu olamayacağını söyleyen Polat, Türkiye’nin gelecekte karşılaşabileceği su meselesine karşı havadaki nemden içme suyu üretecek bir proje üzerinde çalıştıklarını açıkladı. Bu projenin insan hayatı için hayati ehemmiyet taşıdığını vurgulayan Polat, projenin şimdi deneme evresinde olduğunu, bu proje ile 24 saatte 300-400 litre su elde edilebildiğini kaydetti.

“Kadınlar gelişirse gelişmiş çocuklar olur”

İş hayatının yanı sıra toplumsal projelere de büyük ehemmiyet verdiğini belirten Adnan Polat, Galatasaray ve Polat Vakfı aracılığıyla yürüttükleri çalışmalardan bahsetti. “Eğer bayanlarımızı geliştiremezsek, gelişmiş çocuklarımız olmaz” diyen Polat, diyerek kız çocuklarının eğitim, kültür ve spor alanında desteklenmesinin toplumsal gelişimin anahtarı olduğunu vurguladı. Polat, bilhassa güç şirketlerinde çalışan beyaz yakalıların yarısından fazlasının bayan olduğunu ve bu bayanların mesleklerinde yükselmesinden büyük gurur duyduğunu da kelamlarına ekledi.

ABD, seramikte vergiyi %15 artırdı

Ege Seramik olarak üretimin yüzde 30’unu ABD’ye ihraç ettiklerini aktaran Adnan Polat, ABD’nin seramikte gümrük vergisini yüzde 15 artırdığını belirtti. Mevcut verginin yüzde 9 olduğunu hatırlatan Polat, gelen yüzde 15 ek vergi ile oranın yüzde 24’e çıkarıldığını, bu durumunu ihracatı olumsuz etkileyeceğini lisana getirdi.