Nagihan KALSIN
Enerji Depolama Endüstrileri Derneği (EDEDER) Başkanı Doğa Can Bayram, Türkiye’nin elektrik sisteminin bağımsız idaresi için teknik olarak 5 GW depolama kurulu güce ulaşması gerektiğini söyledi. Bir küme gazeteciye değerlendirmelerde bulunan Bayram, “Türkiye, Avrupa enterkonnekte sisteminin bir kesimi lakin bölgedeki gerginlikler ortada. Depolama ile 5–15 gigavat (GW) ortası bir batarya kapasitesine ulaştığımızda ülkeyi diğer bir havuza bağlı olmadan, büsbütün bağımsız biçimde ‘ada gibi’ yönetebiliriz. Bu, ulusal güç güvenliği açısından son derece stratejik bir yatırım” dedi.
Ekonomi güvenliğinde kritik adım
Şebekeyi bağımsız yönetmek için rüzgâr ve güneş yatırımlarında dengelemeyi sağlayacak depolama kapasitesinin koşul olduğunu tabir eden Bayram, “Türkiye 35 gigavat depolamalı elektrik yatırımı ön lisansı verdi. Bunlar etap basamak yatırıma dönüşüyor. 2026 yılı birinci yarısında 300 megavat, 2026’nın tamamında ise 1500 megavat (1,5 gigavat) kurulu gücün devreye girmesi bekleniyor. Bu sistemler kuruldukça Türkiye’nin hem güç güvenliği hem de yenilenebilir büyümesi tıpkı anda güçlenecek. Depolama kapasitesinin muhakkak düzeye gelmesi, Türkiye’yi dış tesirlere karşı daha dayanıklı hâle getirecek. Ülke, kendi üretim-tüketim istikrarını kendi içinde yönetebilecek. Bu, yalnızca güç sisteminin değil, ekonominin tamamının güvenliği için kritik bir adım” açıklamasını yaptı.
35 GW için 8,7 milyar dolar yatırım gerekli
Bayram, depolama sistemlerinin maliyetine ait de bilgi verdi. Bayram şunları söyledi: “35 gigavat (GW) depolama yatırımı için yalnızca batarya kısmında 8,75 milyar dolar yatırım gerekiyor. Depolama olmadan yeni rüzgâr ve güneş gücü kurulamıyor. Dengesizliği direktörün tek yolu batarya. Batarya birkaç saniyede devreye girer. Elektrik sisteminin istikrarını koruyan asıl öge bu. Bataryanın ne vakit şarj edilip ne vakit güç satacağı tamamen yazılımla belirleniyor. Bu alan depolamanın kalbidir. Çin üretimde çok güçlü fakat yazılımda zayıf. Türkiye yazılımda süratli, esnek ve rekabetçi. Bu bizim en büyük avantajımız. Türkiye yazılım geliştirme kabiliyeti sayesinde depolama alanında yüksek katma kıymet üretebilir.”
Türkiye’nin batarya hücresi üretiminde şimdi ölçek ekonomisine ulaşamadığını, fakat batarya paketleme, konteyner üretimi, trafo, kablo ve orta tansiyon ekipmanlarında dünya standartlarında üretim yapabildiğini anlatan Bayram kelamlarını şöyle tamamladı:
“Türkiye batarya sistemlerinde merkez olabilir”
“Türkiye çok güçlü bir metal ve elektrik ekipmanı altyapısına sahip. Konteyner üretebiliyoruz, trafo üretebiliyoruz, orta gerilim ve alçak tansiyon ekipmanlarında çok güzeliz. Bu yüzden Avrupa ve bölge ülkeleri için batarya sistemlerinde bir merkez olabiliriz. Bugün depolama projelerinde yerlilik oranı yüzde 40. Bu oran Avrupa’ya kıyasla oldukça yüksek.”
“Rekabet alanımız yazılım ve güç elektroniği”
EDEDER Lider Yardımcıları Ramazan Kaya ve Ömer Doğan ise Türkiye’nin güç dönüşümünde depolamanın mecburî hale geldiğini vurgulayarak kritik ikazlar yaptı. Ramazan Kaya, dünyada hücre üretiminin neredeyse büsbütün Çin’in denetiminde olduğunu, Türkiye’nin rekabet edebileceği alanın yazılım, entegrasyon ve güç elektroniği olduğunu belirtti. Ömer Doğan ise depolamanın arz–talep istikrarı için kritik rol oynadığını, devreye girdiğinde saniyeler içinde yük alabilmesiyle klasik santrallerin yerini tamamlayıcı bir teknoloji haline geleceğini tabir etti. Doğan, 2026 ortasına kadar 300 MWh depolamanın piyasaya gerçek manada katılacağını, tüm lisans süreçlerinin doğal olarak 2–3 yıl sürdüğünü belirtti.
