Yeni geliştirilen bir beyin-bilgisayar arayüzü (BBA), kullanıcının ‘iç sesini’ deşifre edebiliyor. Bilim insanları bu ilerlemenin, ağır konuşma felci yaşayan şahısların fikirlerini daha kolay iletmelerine imkan tanıyabileceğini belirtiyor.
Cell mecmuasında yayımlanan araştırmaya nazaran, kelam konusu teknoloji, kullanıcının iç sesini komut üzerine yüzde 74’e varan doğrulukla çözebiliyor. Araştırmacılar, bu buluşun anlaşılır konuşamayan bireyler için yeni bir bağlantı yolu açabileceğini tabir ediyor.
Stanford Üniversitesi‘nden çalışmanın ortak müelliflerinden Erin Kunz, “Konuşmayı düşündüğünüzde beyin aktivitesinin nasıl göründüğünü birinci kere anladık” dedi.
Konuşmaya çalışmak yerine konuşmayı düşünmek
Teknoloji, hareketi denetim eden beyin bölgelerine yerleştirilen sensörler aracılığıyla hudut sinyallerini kaydediyor. Olağanda protez denetiminde kullanılan bu sistem, artık konuşma teşebbüslerini ve iç sesi de metne dönüştürebiliyor. Kullanıcı ses çıkarmaya çalıştığında, BBA beynin ilgili aktivitelerini yorumlayarak anlaşılmaz sözleri dahi yazıya çevirebiliyor.
Çalışmanın öteki müellifi Benyamin Meschede-Krasa ise, “Konuşmaya çalışmak yerine yalnızca konuşmayı düşünmek zorunda kalırsanız, beşerler için potansiyel olarak daha kolay ve daha süratli olur” sözlerini kullandı.
Konuşma teşebbüsü ve iç ses beyinde benzeri bölgeleri harekete geçiriyor
Araştırmada, ALS ve beyin sapı felci nedeniyle ağır felç geçiren dört iştirakçinin motor korteksine mikroelektrotlar yerleştirildi. İştirakçilerden kimi sözleri söylemeleri ya da yalnızca düşünmeleri istendi. Sonuçlar, hem konuşma teşebbüslerinin hem de iç sesin beyinde misal bölgeleri harekete geçirdiğini, lakin ayırt edilebilecek kadar farklı sinyaller oluşturduğunu gösterdi.
Bilim insanları, iç sesin daha zayıf bir aktivasyon oluşturduğunu belirledi. Yapay zeka yardımıyla bu sinyaller çözümlendi ve sistemin 125 bin sözlük bir dağarcıktan cümleleri yüzde 74 doğrulukla ayırt edebildiği ortaya çıktı.
Araştırmacılar, güvenlik için parola tabanlı bir düzenek da geliştirdi. Kullanıcılar “chitty chitty bang bang” tabirini düşünerek sistemi aktifleştirdi. Çalışmada bu parolanın yüzde 98’in üzerinde doğrulukla tanındığı kaydedildi.
