Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndan Önemli Açıklama
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), ocak ayına ait İktisadi Yönelim İstatistikleri ve Reel Kesim Güven Endeksi’ni kamuoyuyla paylaştı. Bu istatistikler, imalat sanayisinde faaliyet gösteren 1745 iş yerinin yanıtları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Yapılan değerlendirmelere göre, Reel Kesim Güven Endeksi ocak ayında bir önceki aya göre 1,8 puan artarak 100,9 seviyesine ulaşmıştır.
Aynı dönemde mevsimsellikten arındırılmış olan reel kesim güven endeksi ise 0,1 puan azalarak 102,6 olarak kaydedilmiştir. Endeksin hesaplanmasında kullanılan anket sorularının yayılma endeksleri incelendiğinde, sabit sermaye yatırım harcaması, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, mevcut mamul mal stoku, mevcut toplam sipariş miktarı ve gelecek üç aydaki üretim hacmine ilişkin değerlendirmelerin endeksin artışına olumlu katkı sağladığı görülmektedir. Ancak, son üç aydaki toplam sipariş miktarı, gelecek üç aydaki toplam istihdam ve genel gidişata dair değerlendirmeler ise azalış yönünde etki etmiştir.
Son üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmi, iç piyasa sipariş miktarı ve ihracat sipariş miktarında azalış bildirenlerin sayısının arttığı gözlemlenmiştir. Mevcut toplam siparişlerin mevsim normallerinin altında olduğu, mevcut mamul mal stoklarının ise mevsim normallerinin üzerinde seyrettiği yönündeki değerlendirmeler de geçen aya göre zayıflamıştır.
Gelecek üç aya yönelik beklentilerde, üretim hacmi, ihracat sipariş miktarı ve iç piyasa sipariş miktarında artış bekleyenlerin sayısının arttığı görülmektedir. Ayrıca, gelecek üç aydaki istihdama ilişkin artış beklentilerinin azalış bekleyenler lehine döndüğü, gelecek 12 aydaki sabit sermaye yatırım harcamasına dair artış beklentilerinin ise güçlendiği tespit edilmiştir.
ÜFE Beklentisi Yüzde 41,2’ye Geriledi
Ortalama birim maliyetlerde, gelecek üç ayda artış bekleyenler ile son üç ayda artış bildirenler arasındaki seyir güçlenmiştir. Ayrıca, gelecek üç aydaki satış fiyatlarına yönelik artış beklentileri de artış göstermiştir. Gelecek 12 aylık dönem sonu itibarıyla yıllık Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) beklentisi ise geçen aya göre 3,8 puan azalarak yüzde 41,2 seviyesine gerilemiştir.
2025 yılı ocak ayında, ankete katılan iş yerlerinin %52,9’u üretimlerini kısıtlayan herhangi bir faktör olmadığını belirtirken, %14,6’sı ise talep yetersizliğinin en önemli kısıtlama faktörü olduğunu ifade etmiştir. Talep yetersizliğini, iş gücü yetersizliği, ham madde-ekipman yetersizliği, mali imkansızlıklar ve diğer faktörler takip etmektedir.
İşletmeler, içinde bulunduğu sanayi dalındaki genel gidişat hakkında geçen aya kıyasla daha kötümser olduklarını belirtmektedir. Bu durum, ekonomik iyimserlikten uzaklaştıklarını göstermektedir.