Türkiye’de Mevduat Dolarizasyonunda Gerileme ve Yükselen Döviz İlgisi
Türkiye’de mevduat dolarizasyonunda azalma eğilimi göze çarparken, yerel tasarruf sahiplerinin döviz cinsi varlıklara olan ilgisi ise tarihî zirve seviyelerine ulaşmış durumda. BloombergHT‘nin haberine göre, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) ödeme dengesi veri setine dayanarak, yurt içi yerleşiklerin döviz cinsi menkul kıymetleri, 2023 yılı Kasım ayı itibarıyla 12 aylık dönemde 20,8 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı.
Temmuz Ayı ile Yükseliş Başladı
Aylık bazda incelendiğinde, bu artışın özellikle Temmuz ayı itibarıyla hız kazandığı görülüyor. Temmuz ayında yurt içi yerleşiklerin 12 aylık net varlık edinimi ilk kez 10 milyar doları aşarak önemli bir dönüm noktası oluşturdu. Aylık en yüksek varlık edinimi ise 4,6 milyar dolarla Eylül ayında gerçekleşti. TCMB’nin açıkladığı verilere göre, portföy yatırımları içinde yer alan net varlık edinimi, yerleşik kişilerin yurt dışı piyasalarda alım satımını yaptığı menkul kıymetleri kapsıyor.
Döviz Akımlarında Sahiplik Değişimi
Ekonomist Haluk Bürümcekçi, bu verileri değerlendirirken, bahsedilen çıkışın yalnızca yabancı hisse senetleri ve tahvillere yapılan yatırımlardan kaynaklanmadığını vurguladı. Bürümcekçi, Türkiye’deki tasarruf sahiplerinin, yurtiçi yerleşik kurumlar tarafından ihraç edilen döviz cinsi menkul kıymetlerden de önemli ölçüde alım yaptığını belirtti. Bu bağlamda, Bürümcekçi şu ifadeleri kullandı:
- “Veriler, Türkiye’nin döviz akımlarının bazı kalemlerde çoğunlukla yurtdışı yerleşiklerle olan işlemlerden ziyade, dövizlerin yurtiçindeki taraflar arasındaki sahiplik değişiminden kaynaklandığını göstermektedir.”
- “Ayrıca, yurt içindeki dolarizasyon eğilimini değerlendirirken sadece mevduat dolarizasyonunu takip etmenin yeterli olmayacağını, tüm varlık sınıflarını dikkate almanın daha geniş ve sağlıklı bir bakış açısı sağlayacağını düşünüyorum.”
Sonuç olarak, Türkiye’deki döviz cinsi varlıkların artışı ve dolarizasyon eğilimleri, ekonomi ile ilgili önemli ipuçları sunmaktadır.