Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşları açıklandı. Tüpraş, 2023 yılında 484 milyar TL’lik satışla ilk sırada yer aldı.
Tüpraş Zirvede, Ford ve Star Rafineri Takipte
İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından her yıl düzenlenen “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması”nın 2023 yılı sonuçları açıklandı. 484 milyar TL’lik satışla Tüpraş, listenin zirvesinde yer aldı. Ford Otomotiv 238 milyar TL ile ikinci, Star Rafineri ise 227 milyar TL ile üçüncü sırada yer aldı. İstanbul Altın Rafinerisi 142,5 milyar TL’lik üretimden satışla dördüncü olurken, Toyota Otomotiv 127,4 milyar TL ile beşinci sıraya yükseldi.
2023’te Sanayide Büyüme Devam Etti, Ancak Zorluklar da Vardı
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, üretimden satışların 2023 yılında yüzde 42,1 artarak 6 trilyon 375 milyar TL’ye ulaştığını belirtti. Ancak, bu artışın 2022’nin sonundan itibaren geldiğini ve büyümenin bir önceki yılın yüzde 119’luk oranına göre yavaşladığını vurguladı. Bahçıvan, küresel talepteki yavaşlama, Şubat ayında yaşanan deprem felaketleri ve seçimler sonrasında ekonomi politikalarındaki değişimlerin bu yavaşlamada belirleyici olduğunu ifade etti.
Reel Değişimler ve Enflasyonun Etkisi
Bahçıvan, üretimden satışlardaki reel değişimlerin daha dramatik olduğunu belirterek, “2023 verileri yıl sonu tüketici enflasyonu ile arındırıldığında, üretimden satışların 2022 yılına göre reel olarak yüzde 13,8 gerilediği görülüyor,” dedi. İSO 500’ün ihracatı da 2022 yılına göre yüzde 29 düşerek 951 milyar dolara geriledi.
Karlılık ve Finansman Giderleri
İSO 500 kuruluşlarının kârlılığı 2023 yılında zayıf kaldı. Faaliyet kârı yüzde 397 artarak 937 milyar TL’ye çıkarken, kârlılık oranı yüzde 12,8’den yüzde 12,5’e geriledi. Finansman giderleri ise yüzde 925 artarak 533 milyar TL’ye yükseldi. Bu durum, sanayicilerin elde ettiği kârın yarısından fazlasını finansman giderlerine ayırmak zorunda kaldığını gösteriyor.
Halka Açık Şirketlerin Artışı
İSO 500 içinde halka açık kuruluşların sayısı 2023 yılında 12 adet artarak 85’e yükseldi. Bahçıvan, sanayi şirketlerinin halka açılmaya dönük ilgisinin 2024’te de sürdüğünü ve bu süreci olumlu bulduklarını belirtti.
Yüksek Enflasyonun Ahlaki Etkisi
Bahçıvan, yüksek enflasyonun sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyolojik, psikolojik ve ahlaki etkileri olduğunu vurguladı. “Yüksek enflasyon şirket bilançolarında geçici bir illüzyon yaratıyor. Zaman geçtikçe gerçeklerle yüzleşiyoruz,” dedi.
Sonuç
İSO 500 araştırması, Türkiye’nin sanayi sektörünün 2023 yılında zorlu küresel ve yerel ekonomik koşullara rağmen büyümeye devam ettiğini, ancak karlılık ve ihracatta zayıflık yaşadığını ortaya koydu. Sanayi şirketlerinin halka açılma eğilimi ise sermaye piyasalarına erişim açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendiriliyor.