Koray Group Yönetim Kurulu Lideri Orhun Kartal Bloomberg HT’ye konuk oldu.
Projeler ve Gayrimenkul Dalı Performansını pahalandıran Kartal konut maliyetlerinin çok yüksek ve bölümde kârlılıkların düşük olduğuna dikkat çekti.
Kartal “2002 yılında ‘İstanbul İstanbul’ projesi Türkiye’de birinci MIPIM mükafatını aldı. Bu proje Göktürk’te bir konut projesi. Bu projenin 3. etabına da geçen sene başladık, 8 aya kadar da bitireceğiz.
Sektörde arsa fiyatları her vakit kıymetli ve düşünceliydi, bu durum hala devam ediyor. Personellik maliyetleri de yükseldi ve düşmüyor. Konutlar neden az satılıyor ve sıkıntı satılıyor diyoruz zira bizim konut maliyetlerimiz çok yüksek. Bu maliyetleri koyduğumuzda bizim sattığımız konutun bedeli de yüksek. Bölümde karlılık çok çok az diyebiliriz yok üzere bir şey.
Koray Yapı yurtdışında da Malta’nın en büyük AVM’si ve karma projesini yaptı, Koray Yapı misal ihalelere giriyor ve yatırımlara devam edecek.” diye konuştu.
Finansman şartları
Kısıtlı kredi imkanları olduğunu belirten Kartal şunları söyledi; “Finansman da yok, hudutlar var. Kredi sayısı ne olursa olsun muhakkak bir sayısı geçemiyorsunuz. Yani biz İstanbul’da sattığımız konutlarda yüksek kalitede ve güzel yerlerde konutlar yaptığımız için bizden alanların kredi alması mümkün değil. Yani konut kredisi yok. Yapana da şayet kredi varsa çok kıymetli, alana da limitlerden ötürü son derece kısıtlı kredi imkanları var. Bu da İstanbul’da talep kasveti yaratıyor.”
Yurtdışı projeleri
Koray GYO’nun yurt dışında da büyümek istediğini kaydeden Kartal, GYO’ya dair ayrıntıları şu sözlerle anlattı; “Yapı Kredi Bankası ile ortak bir şirket kuruluyor, bu şirket 1998’de GYO sıfatını alarak halka arz oluyor. Bu da Türkiye’nin birinci GYO’su. 1998’den beri Borsa’da süreç görüyor. 2021 yılında Yapı Kredi Bankası stratejik bir karar alarak GYO’dan çıktı ve onların idare payları de bize geçti. 2021’den itibaren ben oranın yönetim kurulu lideriyim birebir vakitte. Bizim genel müteahhitlik manasında Koray Yapı devam ediyor, Koray GYO da gayrimenkul projelerimizi yapıyor. Biraz evvel bahsettiğim “İstanbul İstanbul” projesi GYO’nun projesidir. GYO olarak öteki arsa projelerimiz de var fakat daha onlara başlamadık.
GYO’muz birinci yurtdışı projesini de Nisan ayında Çekya Prag’da bir arsa alarak başladık, 180 bin metrekarelik yaklaşık 200 milyon Euro’ya mal olacak bir proje. 1 sene içinde buraya başlamayı düşünüyoruz. GYO’muz Romanya ve Polonya’da da çeşitli yerleri inceleme etabında, mutabakat kademesinde. Yani Türkiye kadar yurtdışında da burada büyümek istiyoruz.”
Yenilenebilir güç yatırımları
Yaptıkları yatırımları 2 farklı şirket altında topladıklarını belirten Kartal, “Kartal Yenilenebilir Güç ve Huner yani Hun Yenilenebilir Güç. İkisinin de halka arzını yaptık, daha sonra Kartal Gücün idare paylarını sattık yani oradan tamamiyle çıktık ve gayrimenkule finansman sağladık. Huner hala elimizde, Huner’in altında hem solar güç var hem hidroelektrik var hem de biyokütle, hibrit santralleri var. Birinci yatırımımızı Ukrayna’da yapmıştık ve devam ediyor, orada çok iş yapmayı planlıyorduk ancak savaş olunca kaldı.
Daha sonra Yunanistan’da yaptık. Romanya’da bu sene inşaatına başladığımız 60 megavat bir projemiz var, sene sonuna bitireceğiz. İtalya’da da bir solar projesine başlayacağız. Bu sene sonunda yurtdışındaki yatırımlarımızla 100 megavata ulaşmayı hedefliyoruz. İki sene içerisinde de tekrar yurtdışında 500 megavata çıkacağız. Yurtdışında yalnızca üretim değil, depolama lisansları da aldık, burada da emelimiz 500 megavatlık bir kurulu güç, bin megavat saatlik AC gücüne ulaşmak. Bu şirketimizi de inşallah 2027 yılında Hollanda’da halka arz etmeyi düşünüyoruz. Oradan gelen sermayeyle de tekrar şirketi büyütmeyi planlıyoruz.
Türkiye’de de biz mevcut santrallerimizin hibritlerini yapmak üzere kapasite aldık fakat küçük eklemeler, lisanslı heslerimizin hibritlerini yapacağız yani bir 50 megavat ekleme yapacağız. Huner’in de yurtdışında aldığı batarya ve üretim lisansları var, onların dökümanlarını tamamlamaya çalışıyoruz yani hem Koray Güç olarak bu saydığım ülkelerde hem de Huner olarak çeşitli fırsatları değerlendirip yatırımlara devam edeceğiz.” diye konuştu.
Koray Teşebbüs Sermayesi Yatırım Ortaklığı’nı Şubat ayında kurduklarını ve 4 yatırım yaptıklarını kaydeden Kartal “bu şirketler inşaata materyal üreten, yenilenebilir güce gereç üreten ve bu kesimlere üretim yapan şirketlere yatırım yaptık. Bunların en büyüğü Vergo, solar güç sistemlerinin çelik konstrüksiyonlarını üretir, birinci yatırımımızı ona yaptık. İkinci yatırımımızı anahtar priz üreten bir şirkete yaptık, üçüncü yatırım bir Finteke oldu, dördüncü yatırımda savunma sanayine oldu. Bundan sonra savunma endüstrinin büyüyeceğini düşündüğümüz için savunma sanayi şirketlerine yatırım yapmaya devam edeceğiz. Yani savunma sanayine odaklanacağız.” tabirini kullandı.
Koray Group’un 70.Yılı olduğunu belirten Kartal şunları söyledi;
“Koray Yapı 1956 yılında Aydın Koray tarafından Ankara’da kuruldu, o sırada Ankara’daki kamu binaları ve çeşitli devlet binalarının inşaatlarını yaptı, hala de faaliyette olan DSİ Genel Müdürlüğü, TRT Binası üzere binaları yaptı. Kamu ismine da İş Bankası Genel Müdürlüğünü yaptı ve bu bir simge binadır, İş Bankası hesap cüzdanları vardı ve cüzdanın üstünde binanın silüeti işlenmişti, birinci gökdelendir ve cephesi de brüt betondur. Koray Yapı daha sonra 1971’de İstanbul’da işler yapmaya başladı, Genel Müdürlüğünü de 1976’da İstanbul’a taşıdı. Yani İstanbul’a gelişimizin de 50. Yılını kutluyoruz. Koray Yapı İstanbul’da da banka genel müdürlüklerini yaptı, Büyükdere Caddesi üzerinde buradaki 6 genel müdürlüğü biz yaptık, bu cadde üzerinde toplamda 17 estetik binayı yaptı, Sabancı Center’ı yaptı, şimdiki Kristal Kuleyi de yapmıştır.”
