Türkiye Ürün İhtisas Borsası’nda Rekor İşlem Hacmi
Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) piyasasında günlük işlem hacmi, dikkat çekici bir rekor kırarak 2024 yılı itibarıyla 66,6 milyar liraya ulaştı. TÜRİB Genel Müdürü Ali Kırali, 2024 yılını değerlendirerek, geleceğe yönelik hedeflerini de paylaşma fırsatı buldu. Kırali, TÜRİB’in faaliyete geçişinin 5. yılını kutladığını belirterek, tarım emtia ticaretinde önemli gelişmelere imza attıklarını vurguladı.
TÜRİB, yenilikçi çözümler, uluslararası işbirlikleri ve dijital dönüşümle dolu bir yılı geride bıraktı. Bu süreç, sürdürülebilir gıda güvenliğinin güçlendirilmesine ve finansmana erişimin kolaylaştırılmasına yönelik önemli adımlar atılmasını sağladı. Ali Kırali, piyasanın 5 yıllık faaliyet dönemi içinde işlem hacminin 248 milyar lirayı aştığını ifade etti.
İşlem Hacminde %3100 Artış
TÜRİB ELÜS Piyasası’nda 2024 yılı itibarıyla gerçekleştirilen işlem hacmi, önceki yıllara oranla gözle görülür bir artış göstermektedir. Kırali, bu konuda şu ifadeleri kullandı: “TÜRİB ELÜS Piyasası’nda 2024 yılında işlem hacmi 66,6 milyar lira olarak kaydedildi. Piyasanın 5 yıllık faaliyet dönemi içinde ELÜS işlem hacmi, TÜRİB’den önceki 5 yıllık hacme göre tam 31 kat artarak 248,6 milyar liraya ulaştı.
Ayrıca, günlük piyasa işlem rekoru 2024 yılında yeni seviyelere taşındı. Geçen yıl 4 Ağustos’ta 2,6 milyar lira olarak kaydedilen günlük işlem hacmi rekoru, 8 Ağustos’ta 3,45 milyar liraya yükselmiştir. İşlem hacmine göre sırasıyla buğday, mısır, arpa, Antep fıstığı, baklagiller, fındık, kuru kayısı, pamuk, zeytin ve yağlı tohum dahil olmak üzere toplamda 17 farklı ürün ELÜS’te işlem gördü. Ticaret Bakanlığı’nın kalite kriterlerini yayımlamasının ardından kanola ve beyaz peynir de TÜRİB’de işlem görebilecek ürün yelpazesine dahil edilmiştir.”
Aracılı Yapıya Geçiş Tamamlandı
Ali Kırali, ELÜS Piyasası’nda aracılı yapıya geçiş hazırlıklarının tamamlandığını belirterek, “Yeni aracılı yapıda faaliyet gösterecek Ürün Piyasası Aracı Kurumları (ÜPAK) aracılığıyla gerçekleştirilen işlemler için gerekli teminat mekanizmaları oluşturulmuştur. Ürün ihtisas borsacılığı ekosistemine ÜPAK’ların entegrasyonu kapsamında, Takasbank, Merkezi Kayıt Kuruluşu, sermaye piyasası aracı kurumları, bankalar, Toprak Mahsulleri Ofisi, lisanslı depolar ve veri dağıtım şirketleri ile işbirliği yapılmıştır. Aracılı sisteme geçişle birlikte ÜPAK’lar ve ortakları, ürün ihtisas borsasının çiftçiye erişimini, verimliliğini ve etkinliğini büyük ölçüde artıracaktır. Bu dönüşüm, piyasa katılımcılarına sunulan katma değerli hizmetleri nitelik ve nicelik olarak yükseltecektir” ifadelerini kullandı.
Uluslararası İşbirlikleri ve Gelecek Hedefleri
Kırali, uluslararası işbirlikleri çerçevesinde Çekya ve Pakistan ürün ihtisas borsaları ile işbirliği anlaşmaları imzalandığını belirterek, bu adımların tarımsal emtia ticaretinde uluslararası standartların yaygınlaştırılması ve yeni finansal ürünlerin geliştirilmesi açısından kritik öneme sahip olduğunu vurguladı.
Lisanslı Depo Kapasitesi Artıyor
TÜRİB’de işlem gören ürünlerin saklandığı lisanslı depolar, 225 lisanslı işletme ile 49 il, 144 ilçe ve 306 farklı lokasyonda toplamda 12,2 milyon ton üzeri saklama kapasitesiyle hizmet vermektedir. Kırali, “TÜRİB faaliyete geçtiğinde saklama kapasitesi 4 milyon ton civarındaydı, ancak bu kapasite 3 kat artarak Türkiye hububat rekoltesinin yaklaşık %30’unu saklama kapasitesine ulaştı. Orta vadede bu kapasitenin 18 milyon tona ulaşması hedeflenmektedir” dedi.
Vadeli İşlem Piyasası Yolda
TÜRİB AR-GE Merkezi tarafından yürütülen Teknolojik Dönüşüm Projesi çerçevesinde, ELÜS ve tarımsal ürün endekslerine dayalı vadeli işlem sözleşmelerinin işleme açılmasına yönelik çalışmaların başlatıldığını belirten Kırali, 2025 yılında vadeli işlem piyasasının devreye alınmasının hedeflendiğini sözlerine ekledi.
